Van oudsher gebeurde het omdraaien van de vlag op schepen in nood. Inmiddels hebben veel boeren en sympathisanten, maar ook andere protestgroepen, het symbool geïntroduceerd in het Nederlandse landschap. De een wil er aandacht mee vragen voor de gevolgen van de stikstofplannen voor boeren, de ander gebruikt het als protest tegen het functioneren van de overheid als geheel.

Historicus Ewart Bosma, die veel agrariërs in zijn familiekring heeft, vindt het omdraaien van de vlag als teken van protest geen goed idee. „De vlag is een symbool van de staat. Ik vind het daarom niet fraai om hem op zijn kop te hangen. Het past ook niet bij de gehoorzaamheid die we verplicht zijn aan de overheid.”

Opstand

Daarbij tekent de Rijssense historicus wel aan dat het ondersteboven hangen van de driekleur niet per definitie de opstand betekent die Paulus in Romeinen 13 veroordeelt. Volgens hem is het van belang welke betekenis mensen er zelf aan geven. „Als iemand zegt: de hele overheid doet niets goed en kan beter opdoeken, dan vind ik dat echt te ver gaan. Dat is in strijd met het gebod ”eert uw vader en uw moeder”.”

Anders vindt Bosma het als mensen door middel van de omgekeerde vlag zeggen het niet eens te zijn met het Nederlandse stikstofbeleid. „Dat vind ik niet on-Bijbels. Al zou ik dan nog zeggen: hang gewoon een spandoek op. Iemand die het pertinent oneens is met het beleid van de regering kan zijn ongenoegen op een andere manier laten blijken. Iets meer respect voor de vlag zou een christen sieren.”

Bosma verbaast zich over de verhalen die de ronde doen over de betekenis van de drie banen. „Rood zou staan voor het volk, wit voor de kerk en blauw voor de elite. Volgens mij is dat historisch een fabeltje. Bewijzen zijn er niet.”

Opmars

Dat juist nu de omgedraaide vlag bezig is aan een opmars in allerlei protestkringen, is volgens de historicus op verschillende manieren te verklaren. „Er wordt een hele beroepsgroep keihard in haar voortbestaan geraakt. Er zit heel veel emotie in het debat. Daarnaast lopen maatschappelijke spanningen sinds de coronacrisis op. Politieke flanken worden sterker, middenpartijen verliezen terrein. De overheid heeft een flink geloofwaardigheidsprobleem. Door het ophangen van een omgekeerde vlag nemen sommige mensen afstand van de staat als zodanig.”