Volgens het ministerie is het voor het eerst dat zo’n groot onderzoek naar de financiering van nieuwe medicijnen is gehouden en wordt gepubliceerd.

De minister wilde achterhalen hoe geneesmiddelenonderzoek wordt gefinancierd en daarnaast of en hoe de investeerders beïnvloeden welke medicijnen worden ontwikkeld. Het ontwikkeltraject is complex maar het hele systeem is voor de geneesmiddelensector zeer lucratief, aldus de onderzoekers.

De onderzoekers concluderen dat het verwachte financiële rendement de belangrijkste factor is die bepaalt of en welk geneesmiddel wordt gemaakt. Kuipers: „De uitdaging die voor ons ligt is om financiële belangen te verbinden met maatschappelijke belangen, met de patiënten voorop. Nieuwe geneesmiddelen moeten niet alleen levensverlengend werken, maar ook concreet gezonde levensjaren opleveren.”

Voor de deelnemende bedrijven zijn de financiële risico’s van projecten hoog, omdat maar weinig middelen de eindstreep halen - slechts één op de dertig ontwikkelpogingen slaagt. Omdat ook alle andere onderzoeksprojecten betaald moeten worden, moeten verschillende partijen meedoen met zo’n ontwikkeltraject. Het is bijna onmogelijk voor één partij om alleen een geneesmiddel te ontwikkelen. Daarom doen meerdere partijen in de afzonderlijke fases van een onderzoek mee en proberen zij in die fase rendement te behalen, constateren de onderzoekers.

Daarnaast staat in het rapport dat overheden en non-profitorganisaties samen een kwart van alle geneesmiddelenonderzoek wereldwijd betalen. Grote biofarmabedrijven financieren ongeveer twee derde deel en durfinvesteerders de resterende 10 procent.

Kuipers zal de gegevens en inzichten met andere landen delen zodat ook zij hun voordeel hiermee kunnen doen. „Ik grijp de uitkomsten van dit rapport aan om het gesprek te starten met mijn buitenlandse collega-ministers van Volksgezondheid.” Dat is volgens hem nodig om de zorg ook in de toekomst betaalbaar en houdbaar te houden.