Een van de afspraken uit het atoomakkoord van 2015 betrof het installeren van camera’s bij de belangrijkste Iraanse nucleaire installaties. Zo konden VN-inspecteurs erop toezien dat de Islamitische Republiek de verrijking van uranium binnen de overeengekomen perken hield. En vooral dat Iran geen pogingen ondernam om een kernwapen te ontwikkelen.

Die camera’s zijn niet de eerste de beste apparaten. Er kan niet of nauwelijks mee worden ‘gerommeld’. De opnames die naar het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) in Wenen worden gestuurd, geven dus een behoorlijk waarheidsgetrouw beeld van wat er in het zicht van de lens gebeurt. Tegen één ding zijn de camera’s echter niet bestand: domweg weghalen van de plaats waar ze hangen.

Dat is precies wat Iran vorige week heeft gedaan. De autoriteiten lieten 27 VN-camera’s verwijderen, waardoor de inspecteurs al ruim een week geen zicht op de belangrijkste Iraanse nucleaire activiteiten meer hebben. Het Atoombureau heeft nog een veertigtal andere camera’s in het land, maar die bevinden zich op veel minder gevoelige plekken.

Officieel is de maatregel volgens Teheran een reactie op een recente IAEA-resolutie waarin Iran fors wordt bekritiseerd wegens het niet nakomen van afspraken over uraniumverrijking. Maar achter de schermen lijkt de Islamitische Republiek vooral de laatste fase van de onderhandelingen over een nieuw atoomakkoord onder druk te willen zetten.

Vorig jaar juni werden de gesprekken over het Iraanse nucleaire programma hervat. De besprekingen waren bedoeld om het atoomakkoord van 2015 nieuw leven in te blazen, nadat de Amerikaanse president Donald Trump in 2018 eenzijdig die overeenkomst had beëindigd. Teheran schroefde op zijn beurt de productie van nucleair in snel tempo op, omdat het zich ook niet meer aan de deal gebonden achtte.

Na bijna een jaar gesteggel, kwam enkele weken geleden een overeenkomst voorzichtig in zicht, hoewel er nog diverse struikelblokken zijn.

De Russen zetten echter voorlopig een streep door de rekening. Zij willen de garantie dat internationale sancties wegens de oorlog in Oekraïne geen invloed hebben op de Russische samenwerking met Iran.

Intussen blijft de vraag hoe oprecht de Iraanse wens is om tot een akkoord te komen. Het weghalen van VN-camera’s –ook al is dat een omkeerbare maatregel– wekt op zijn minst de indruk dat Teheran zijn nucleaire activiteiten aan het oog van de wereld wil onttrekken. Deels gebeurt dat sowieso al, omdat westerse inlichtingendiensten bewijzen hebben dat Iran de belangrijkste onderdelen van zijn kernprogramma in geheime ondergrondse complexen uitvoert.

De internationale gemeenschap loopt het risico opnieuw door Iran aan het lijntje te worden gehouden. Daar is het land al jarenlang een meester in.