De status van Noord-Ierland na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU is al tijden een groot politiek probleem. Omdat Ierland EU-lid is zouden er douanecontroles op goederen moeten komen bij de grens met Noord-Ierland, maar dit ligt erg gevoelig. Na decennia van strijd tussen pro-Ierse katholieken en pro-Britse protestanten werd in een vredesakkoord uit de jaren negentig afgesproken dat er nooit een harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland zou komen.

Om dit mogelijk te houden na de brexit, is de grens tussen de Europese interne markt en het Verenigd Koninkrijk getrokken tussen Noord-Ierland en het Britse eiland. Daardoor moet de douane goederen controleren die tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland worden vervoerd.

Volgens buitenlandminister Liz Truss veroorzaken de grenscontroles onnodig papierwerk. Daarnaast liggen de afspraken gevoelig bij de pro-Britse Noord-Ieren, die vinden dat de eenheid met Groot-Brittannië wordt ondermijnd. Hun politieke partij, de Democratic Unionist Party, weigerde uit protest tegen de brexitafspraken deel te nemen aan een nieuwe regering na de parlementsverkiezingen in mei.

Volgens een regeringswoordvoerder heeft het Verenigd Koninkrijk altijd geprobeerd via onderhandelingen tot een nieuwe overeenkomst met de EU over Noord-Ierland te komen. „Maar door de problemen die het protocol in Noord-Ierland veroorzaakt, vinden we het noodzakelijk om nu in actie te komen.”

Maar Britse oppositieleden zijn kritisch over het voornemen om brexitafspraken te wijzigen. Door internationale verdragen te schenden dreigt het Verenigd Koninkrijk de eigen geloofwaardigheid op het spel te zetten, zeiden ze eerder.