Op de mogelijke verbetering van de relaties met de Palestijnen heeft Israël „vele jaren” gewacht, aldus Sharon. Om de kansen niet te laten liggen, moet Israël het initiatief nemen. „Israëls belangrijkste initiatief is het ontruimingsplan, het verlaten van Gaza, dat we dit jaar zullen uitvoeren, met overtuiging en zonder aarzeling, volgens het schema dat we al hebben bepaald. Het initiatief is de basis en de hoeksteen voor de grote kansen die voor ons liggen, en het is misschien een van de belangrijkste beslissingen die we in de afgelopen paar jaar hebben genomen.”

Het is iedereen duidelijk dat Israël bij een slotovereenkomst met de Palestijnen niet meer in de Gazastrook kan blijven, aldus Sharon. De wetenschap dat Israël niet in dat gebied kan blijven, verdeelt het volk volgens hem niet, zoals de ultrarechtse flank beweert, maar verenigt het juist. Door de terugtrekking kan Israël ook bepalen waar het wel om gaat, „zoals Jeruzalem, de grote nederzettingenblokken, de veiligheidszones en het handhaven van Israëls karakter als een joodse staat.”

De kans op een doorbraak in het vredesproces wordt volgens Sharon vooral veroorzaakt door de dood van de voorzitter van de Palestijnse Autoriteit, Yasser Arafat. Sharon beloofde dat Israël zal meewerken aan de Palestijnse verkiezingen op 9 januari en vrijheid van beweging zal toestaan en het leger terug zal trekken uit de Palestijnse bevolkingsgebieden.

Sharon herhaalde zijn visie dat de Palestijnen hun eigen staat kunnen oprichten naast Israël. „De Palestijnen kunnen in waardigheid en vrijheid in een eigen Palestijnse staat wonen, samen met ons, goede betrekkingen onderhouden als buren, terwijl ze samenwerken ter wille van het welzijn voor beide volken.”

Volgend jaar krijgt Israël ook de kans uit de economische recessie op te klimmen. Het land kan een voortdurende economische groei tegemoet zien die een vermindering van werkloosheid ten gevolg zal hebben en de kloof tussen arm en rijk zal verkleinen. Verder kan het land werken aan een nieuw bondgenootschap met de internationale gemeenschap in de strijd tegen terreur en instabiliteit in het Midden-Oosten en in de rest van de wereld. „De wereld, en vooral Europa, heeft geleerd te begrijpen waar wij al vele jaren tegenover staan”, aldus Sharon op de conferentie in Herzliya, waar gedurende vier dagen politici hun visie op het beleid gaven.

De Palestijnse minister Saeb Erekat, die betrokken is bij de onderhandelingen met Israël, zei dat de toespraak van Sharon niets nieuws bevatte. Volgens hem kan niemand Sharon tegenhouden als hij zich uit de Gazastrook of ergens anders terug wil trekken, maar wat zijn plannen aangaande de permanente joodse nederzettingen betreft, is er sprake van een dictaat, aldus Erekat. „We hebben onderhandelingen nodig, geen dictaat.”

De woordvoerder van de Palestijnse Hamas-beweging, Sami Abu Zuhri, noemde Sharons toespraak een oorlogsverklaring tegenover het Palestijnse volk en de rechten van de Palestijnen. „Ons antwoord zal zijn dat wij doorgaan in ons verzet tegen de bezetting.” Hamas heeft in de afgelopen jaren tientallen zelfmoordaanslagen uitgevoerd, waarbij honderden Israëliërs het leven verloren.

Ook de PLO-voorzitter Mahmud Abbas had geen goede woorden over voor Sharon. Hij zei op al-Jazeera-televisie dat de toespraak gebaseerd was op een overeenkomst tussen Sharon en president Bush in maart 2004 die ging over drie kwesties: de terugtrekking uit de Gazastrook, het houden van nederzettingen en geen terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen naar Israël zelf. De Palestijnen zullen volgens hem nooit het recht van terugkeer opgeven en toestaan dat Israël nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever houdt.

Sharons binnenlands probleem is dat zijn coalitie is uiteengevallen. Zijn Likud-partij heeft de afgelopen dagen onderhandelingen gevoerd met de Arbeiderspartij van Shimon Peres en met de religieuze partijen over toetreding tot de coalitie. De ultraorthodoxe Shas heeft laten weten niet aan een nieuwe regering mee te doen vanwege Sharons ontruimingsplan voor Gaza.

Sharon schortte donderdag de besprekingen met de Arbeiderspartij op vanwege een belediging door Knesset-lid Dalia Itzhik van deze partij. Ze zei op een partijbijeenkomst dat Sharon achter de Arbeiderspartij aanrent, en de partij niet achter hem. „Na dertig jaren zien zij dat wij gelijk hebben”, aldus Itzhik.

Ze suggereerde op de radio dat Sharons Likud-partij de ministeries van Binnenlandse Veiligheid en Justitie in handen wil houden om te voorkomen dat er een crimineel onderzoek tegen de premier wordt ingesteld.