Bom
Een kerstdienst. Veertig jaar geleden. De drie predikanten van onze gemeente hebben ieder een taak. Ook ds. X. Een van kleur verschoten man. Ongeleid projectiel. Eigenlijk een tragisch mens. De mededelingen zijn aan hem uitbesteed. Na het laatste punt heeft dominee nog een persoonlijke noot.
„Sluit u morgen aan bij de antikernwapendemonstratie in Darp.” Wij woonden in een garnizoensplaats met veel militairen in de kerk. Het laat zich raden wat gebeurde. Alsof de bom ter plaatse afging.
Het was een publiek geheim dat op de Amerikaanse basis in Darp een arsenaal kernkoppen lag opgeslagen. Men zei wel veertig. Genoeg om een heel continent mee te vernietigen. De Koude Oorlog woedde. De verhoudingen oost-west stonden op scherp. In eigen land botste het tussen voor- en tegenstanders van inzet van kernwapens. Er werd druk gedemonstreerd. Soms verscheen dan uit het niets een vliegtuigje met een banner: ”Rusland bedankt jullie!” Een beschuldiging die toen de KGB-archieven opengingen, niet geheel ongegrond bleek.
Leuzen als: ”Liever een Rus in de keuken, dan een raket in mijn bed”, en ”Liever rood dan dood”, waren gemeengoed. Volgens de Kamper hoogleraar Ridderbos wist men niet wat men zei. Hij zag twee afgronden: die van een totale nucleaire vernietiging en die van onderwerping aan een wreed totalitair systeem. Er zijn uitvindingen waarvan men wenst dat ze nooit gedaan waren.
In de aanloop naar en na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vond een wedloop plaats tussen Duitsland en de Verenigde Staten wie als eerste over een atoomwapen zou beschikken. Als Einstein eens niet naar Amerika was gevlucht…? Als Duitsland als eerste een atoomwapen in bezit zou hebben gekregen…? Hoe anders was wellicht de geschiedenis gelopen. God heeft er ons in Zijn lankmoedigheid voor bewaard. Zal Hij dat opnieuw doen nu er van twee kanten hoog spel wordt gespeeld met als inzet Oekraïne…? Een atoomoorlog is in deze wereld nooit ver weg, al zou het maar bij vergissing zijn. De geschiedenis leert ook hoe gevaarlijk vernedering van een natie kan zijn en de daaruit voortvloeiende slachtofferrol.
Dat eenzijdige ontwapening de weg naar vrede baant, is een illusie. Oekraïne deed in 1994 afstand van zijn kernwapens in ruil voor erkenning van zijn soevereiniteit. En zie!
Het kwaad is in deze wereld niet dood. Er is een grotere oorlog gaande dan die nu in Oekraïne uitgevochten wordt. De profeet Jesaja waarschuwt voor kromme paden. Wie zulke wegen betreedt kent de vrede niet (Jes. 59:8).
