Segers: Fortuyn schetste samenleving die heimwee heeft

„Heel beklemmend” vond Segers de moord op Pim Fortuyn. Segers, destijds werkzaam als zendeling in Egypte, volgde de Nederlandse politiek op afstand. De avond waarop Fortuyn werd vermoord was hij op een Bijbelkring. „De schok was enorm toen het bericht ons bereikte. Het was een periode met revolutionaire trekken. Ik maakte me grote zorgen over Nederland”, herinnert Segers zich. Een van de analyses van Fortuyn sprak Segers in het bijzonder aan. In 1995 publiceerde Fortuyn, gepromoveerd socioloog, het boek ”De verweesde samenleving”. De titel vat kort samen hoe de oud-LPF-voorman de Nederlandse samenleving zag op het gebied van normen en waarden: verweesd. Traditioneel vertolkte de vader, volgens Fortuyn, de wet in het gezin. Hij formuleerde de geldende normen en waarden en handhaafde die ook. De zonen −de volgende generatie− vochten de normen en waarden van hun vaders aan. Zij deden dat om het goede over te nemen en de vaderrol te kunnen vervullen in hun generatie. Fortuyns generatie was in de jaren ’60 de laatste die in opstand kwam tegen hun vaders. Zij namen afscheid van de christelijke normen en waarden van hun ouders. Maar, constateerde Fortuyn, er kwam niets voor in de plaats. „De zonen van toen hebben collectief geweigerd vader te worden.” „De zelfkritiek trof me”, zegt Segers. „Fortuyn was een kind van zijn tijd. In de jaren ’60 en ’70 zat hij in de marxistische hoek. Als hij op die tijd terugblikt, ziet hij dat zijn generatie hardhandig afscheid nam van de wetten van hun vaders. Ze namen afscheid, maar zijn zelf geen vaders geworden.” Fortuyn schetst, volgens Segers, „een samenleving die heimwee heeft, ten diepste naar God zelf. Augustinus vatte dat heimwee al samen in de woorden: „Onrustig is ons hart. Totdat het rust vindt bij u, o God.” We zijn een geseculariseerde samenleving; ontdaan van religie, kerk, en God. Fortuyn zegt met zoveel woorden: het is er niet van opgeknapt, er is niets voor in de plaats gekomen.” Wilde Fortuyn dan terug naar de christelijke normen en waarden van voor de jaren ‘60? Nee, schreef hij, dat is een „uiterst conservatieve en onwerkzame methode.” Wel achtte de oud-politicus het nodig dat de vaders, als handhavers van de wet, weer terugkeren in de samenleving. Niet alleen in het gezin, maar ook op school, op de vereniging, in het bedrijf, in de buurt en in het publieke domein. Wat Fortuyn betreft „hoeft zo’n vader niet noodzakelijkerwijs een blanke, heteroseksuele man te zijn. Dat is de vrucht van emancipatie”, schreef hij. Ook zou een vader niet dwingend op moeten treden. „De bekwame leider is de Bijbelse goede herder. Hij is normsteller en bruggenbouwer. Hij is streng en barmhartig. Hij is ongenaakbaar en begripvol”, aldus Fortuyn. ## Tragisch „Ook bij iemand als Fortuyn, die zich dacht te hebben bevrijd van religie en bijbehorende wetten, klinkt het verlangen door naar een goede herder”, zegt Segers. „Daarin hoor je het heimwee. We zijn gemaakt om voor elkaar te zorgen, trouw te zijn, lief te hebben. Fortuyn beschrijft een terugkeer naar elkaar.” Tegelijkertijd heeft de schets van Fortuyn „iets tragisch”, vindt Segers. „Het bevat een onvervulde hunkering naar liefde. Dat is niet alleen bij hem het geval. De tragiek zit in ons allemaal. De samenleving is los van God. We missen een vader, maar we weten niet waar we het zoeken moeten. Terwijl ik als christen geloof dat we altijd terecht kunnen bij de enige échte Vader die ons allang aan het opwachten is.” Ook twintig jaar na Fortuyn is het zichtbaar dat we deel uitmaken van een verweesde samenleving, ziet Segers. „Het verlangen naar een vader is niet minder geworden. Politiek leiders worden gezien als verlossers die ons land moeten redden. Maar, hetzij van linkse of rechtse komaf, het loopt op niets uit. Het wordt altijd een teleurstelling als het verlangen naar een verlosser op een mens wordt geprojecteerd.”

Segers: Fortuyn schetste samenleving die heimwee heeft

Politiek | Pim Fortuyn

RD.nl in uw mailbox?