”Standvastig”
Auteur: Elyse Larson
Uitgeverij: De Banier, Utrecht, 2004
ISBN 9033627965
Pagina’s: 446
Prijs: € 19,70. Dat er heldinnen zijn, staat vast. Dat heldenlevens váker beschreven worden, is ook waar. Elyse Larson, auteur en fotograaf, wil het evenwicht in de beschrijving van helden en heldinnen herstellen. Ze schrijft een driedelige serie over vrouwen in de Tweede Wereldoorlog.

De serie ”Dappere vrouwen” bestaat uit drie delen. Deel 1 is ”Vastberaden”. Deel 2 heet ”Standvastig” en wordt in deze recensie besproken. Deel 3, ”Hoopvol”, ligt op dit moment net in de boekhandel.

De roman ”Standvastig” heeft twee vrouwelijke hoofdpersonen, Nella en Peggy. Nella is een jonge vrouw die in het begin van de oorlog haar man verloren heeft. Hij werkte als RAF-piloot, maar is al tijdens de Blitz neergehaald door de Duitsers. Samen met haar dochter woont Nella bij haar ouders in de pastorie.

Peggy is de pleegzus van Nella. Haar ouders zijn gestorven en als elfjarig meisje is ze opgenomen in het domineesgezin. Ze is Nella’s hartsvriendin. En onderwijzeres in hart en nieren.

Als Nella op een dag geleende boeken van haar vader terugzet in zijn boekenkast, valt er een brief uit van een zekere Rufus, een soldaat in het Amerikaanse leger. Hij legt in de brief uit dat hij vermoord zal worden en dat ze de beschuldiging van zelfmoord niet moeten geloven. Nella is verbijsterd omdat ze deze soldaat en zijn familie kent. Ze besluit hier werk van te maken en deelt de inhoud van de brief met enkele vriendinnen.

Tijdens haar vrijwilligerswerk op het PMT ontmoet ze een vroegere vriend van Rufus met wie ze over de brief en het vermeende spionagenetwerk praat. Op weg naar huis wordt er een aanslag gepleegd op haar leven. Peggy wordt op de hoogte gesteld van alle gebeurtenissen en is bezorgd en alert.

Confrontatie
Intussen geniet Peggy volop van haar werk als onderwijzeres. Ze hecht grote waarde aan creativiteit en organiseert projecten waaraan de kinderen veel plezier beleven. Peggy heeft een speciale band met Annie, een doof meisje in haar klas dat erg goed kan schilderen. Helaas heeft de ”inspectrice” van de school, Lady Westmoreland, andere opvattingen. Ze vindt deze activiteiten onnodig en vraagt dringend om aanpassingen van Peggy’s kant. Die twee raken in een conflict en een openlijke confrontatie kan niet uitblijven.

Intussen wordt de situatie rondom Nella steeds dreigender. De brief van Rufus raakt kwijt, Nella krijgt dreigbrieven thuis bezorgd en in de pastorie wordt ingebroken. Nella wordt in de brieven gesommeerd uit huis te gaan ter bescherming van haar dochter en ouders. Ze besluit zich aan te melden bij de Land Army. Ze wordt in de buurt geplaatst van de boerderij van Westmoreland. Daar zet het verhaal zich voort.

De zoon van de landheer, Bryan, zegt verliefd op haar te zijn terwijl Peggy haar juist voor hem waarschuwt. Bovendien wordt Nella hier ook verschillende malen achtervolgd en het loopt zelfs uit op een tweede aanslag op haar leven.

Nella vindt een dode man en Bryan haalt een briefje uit diens jaszak waarover ze moet zwijgen. Bryan lijkt steeds meer een nazi-spion te zijn. Intussen blijkt de dove man die op het terrein woont niet doof te zijn en de vrouw die daar woont een heel zendstation te beheren. Het net sluit zich steeds dichter rond Nella, totdat precies op tijd een groot spionagenetwerk opgerold wordt. Bryan sluit Nella in zijn armen en Peggy krijgt een kus van Bryans vriend, Laurie.

Weinig originaliteit
Elyse Larson schrijft een roman die een mengvorm is van een historische roman, een detective en een liefdesroman. Het idee is goed en de auteur kan de spanning heel goed vasthouden. Toch zijn de historische en psychologische aspecten van de roman teleurstellend. Het verhaal heeft op zich weinig binding met de Tweede Wereldoorlog. De historische gegevens blijven op de achtergrond. De roman richt zich vooral op de belevenissen van de twee vrouwen. Maar deze personen zijn niet zo sterk beschreven dat de lezer zich met hen zal identificeren. Het gaat om mooie, dappere, vakbekwame, maar toch aanhankelijke vrouwen en mannen met een ruwe bolster en een blanke pit.

En er is steeds sprake van afstoten en aantrekken. Dat ruikt te weinig naar originaliteit. Misschien wekt de serie te sterk de indruk dat zij zich richt op het vrouwelijk gezichtspunt van de Tweede Wereldoorlog. Als dat meer naar de achtergrond verschuift, houden we een spannende liefdesroman over met historische achtergrond. Veel volwassenen en jongeren verslinden deze boeken. En dan voldoet ”Standvastig” prima.