VN-vergadering neemt resolutie tegen gebruik vetorecht aan
De plenaire vergadering van de Verenigde Naties heeft eensgezind een resolutie aangenomen die het gebruik van het vetorecht door de vaste leden van de Veiligheidsraad moet tegengaan. Het door Liechtenstein ingediende en door tal van landen ondersteunde voorstel eist in geval van het uitspreken van een veto in de vijftienkoppige Veiligheidsraad binnen tien dagen een zitting van de algemene VN-vergadering.
In die bijeenkomst met alle 193 vertegenwoordigers moet het land of de landen die van het vetorecht gebruik heeft of hebben gemaakt toelichten waarom dat is gedaan. De resolutie moet meer druk zetten op de veto-naties om afstand te nemen van hun privilege elk volkenrechtelijk bindend besluit van de machtige VN-Raad te blokkeren.
Rusland, China, VS, Groot-Brittannië en Frankrijk, de machtigste landen na de Tweede Wereldoorlog, kregen dat vetorecht als compromis bij de oprichting van de VN. Sinds 1946 maakten vooral de Russen en Amerikanen er gebruik van, samen meer dan tweehonderd keer. China deed het de laatste jaren steeds vaker, maar in totaliteit aanzienlijk minder dan Rusland en de VS. Frankrijk en Groot-Brittannië spraken in 1989 voor het laatst een veto uit.
India, Duitsland, Japan en Brazilië zien de tegenwoordige machtsverhouding in de wereld niet weerspiegeld in de Veiligheidsraad en proberen al jaren een hervorming te realiseren. De noodzaak daarvan werd recent eens te meer duidelijk door de Russische inval in Oekraïne. Als vast lid van de Raad hield de agressor elke maatregel om het conflict te sussen tegen. De roep om sancties tegen Moskou of zelfs om uitsluiting werden prompt luider.
Dat is volgens het handvest van de VN echter vrijwel onmogelijk, omdat Rusland ook een veto kan uitspreken over beperking van zijn rechten in de Veiligheidsraad. De Russische afgevaardigde verzette zich dinsdag tijdens de algemene vergadering overigens niet actief tegen de resolutie, die van de VS stemde er zelfs mee in. Dat ze voortaan hun veto moeten rechtvaardigen tegenover alle VN-leden is misschien vervelend, maar doet niets af aan hun macht.