Centrale banken VS verhogen rente
Het stelsel van centrale banken in de Verenigde Staten, de Federal Reserve (Fed), heeft zijn belangrijkste rentetarief voor de vijfde keer dit jaar verhoogd. De ”federal funds rate” is opgetrokken van 2,0 tot 2,25 procent, zo heeft de Fed dinsdag bekendgemaakt.
Het minder belangrijke disconto is verhoogd van 3,0 tot 3,25 procent. Het besluit van de Fed was geen verrassing. De federal funds rate stond tot eind juni nog op 1 procent, het laagste peil sinds 1958. Daarna ging het tarief op elke periodieke Fed-vergadering (om de zes of zeven weken) met 0,25 procentpunt omhoog. De rente in de VS is nu hoger dan die in de eurolanden (2 procent).
De Fed liet in een toelichting weten dat de rente ook na de verhoging nog steeds eerder stimulerend dan remmend voor de economie is. „Dit vormt samen met de groei van de productiviteit aanhoudende steun voor de bedrijvigheid. De productie lijkt ondanks de eerdere stijging van de energieprijzen in een gematigd tempo toe te nemen en de situatie op de arbeidsmarkt blijft geleidelijk verbeteren.”
Het inflatiegevaar is volgens de Fed nog steeds gering. Volgens het monetaire comité zijn de opwaartse en de neerwaartse risico’s voor het bereiken van zowel aanhoudende economische groei als prijsstabiliteit voor de komende kwartalen ongeveer in evenwicht. Het comité concludeert daarom dat het optrekken van de rente naar een neutraal niveau kan doorgaan in het huidige rustige tempo.
„De huidige reeks renteverhogingen van de Fed heeft weinig te maken met de economische ontwikkeling of met dreigende inflatie. Men wil de rente gewoon opkrikken tot een niveau waarop het rente-instrument weer gebruikt kan worden als effectief middel om de economie te beïnvloeden. Dat betekent dat men moet uitkomen op een niveau van 4 à 5 procent”, aldus Lou Crandall, chef-econoom van het financieel researchbureau Wrighton Associates in New York.
Crandall wijst erop dat de basisrente ook nu nog vrijwel op een nulniveau ligt, als er wordt gecorrigeerd voor inflatie. „Om de basisrente effectief te kunnen inzetten, moet die minstens 2 à 3 procent boven het inflatieniveau liggen”, aldus Crandall. Wanneer de inflatiedruk toeneemt, worden Fed-voorzitter Alan Greenspan en zijn collega’s gedwongen om agressiever op te treden. Dat kan gebeuren als de dollar verder daalt.”
De dollar is de laatste jaren enorm gezakt en zakte nog verder na de herverkiezing van president Bush. Sommige landen zien al om naar een alternatief voor de munteenheid als die verder zou zakken als gevolg van het stijgende financieringstekort en de oplopende overheidsschuld in de VS. Crandall wijst er nadrukkelijk op „dat Amerika niet onbeperkt meer kan blijven uitgeven dan men binnenkrijgt.”
Het handelstekort in de VS liep in oktober met 8,9 procent op tot een maandrecord van 55,5 miljard dollar (41,70 miljard euro). Analisten hadden in doorsnee gerekend op een duidelijk lager bedrag van 52,8 miljard dollar. Een belangrijke factor vormden de stijgende olieprijzen.
Verder blijft het handelstekort met China oplopen. Bijna eenderde van het Amerikaanse tekort komt voor rekening van de handel met China. Amerika dringt bij Peking aan op een correctie van de koers van de yuan. De Chinese leiding belooft daar iets aan te zullen doen, maar Amerikaanse deskundigen wijzen erop dat het Chinese banksysteem een concrete marktcorrectie van de yuan momenteel niet zou kunnen absorberen.
Ondanks alle problemen met de dollar blijft Amerika een land waar buitenlandse beleggers willen investeren. Dat komt vooral door de gezonde economie. De Fed maakte dinsdag bekend dat de industriële productie in de VS vorige maand met 0,3 procent is toegenomen, iets meer dan de door analisten verwachte 0,2 procent. De benuttingsgraad van de productiecapaciteit ging ten opzichte van oktober omhoog van 77,5 tot 77,6 procent. Over de afgelopen twaalf maanden groeide de productie met 4,2 procent.