Met Goede Vrijdag concentreren wij ons vaak op het herstel van de relatie tussen God en de zondaar. De verzoende schuld, de door bloedstorting betaalde straf. Zo voltrekt zich het genadige, goddelijke wonder van de vergeving en vernieuwing en klinkt het bevrijdende Evangelie.

Maar hebben we daarin wel aandacht voor de kosmische reikwijdte van de verzoening? Hoe vaak gaat het rond Goede Vrijdag over de relatie tussen God en Zijn door ons geschonden schepping? Een korte impressie van enkele Schriftgegevens kan ons het belang van de verzoening voor de kosmos verduidelijken.

In de hof van Gethsémané buigt de Heiland Zich in het stof onder de wil van Zijn hemelse Vader. Wat een contrast met de opstand van Adam in de heerlijke hof van Eden. De Schrift tekent de ingrijpende gevolgen van die opstand: verdrijving uit de hof, vanwege de breuk met God. Sindsdien zucht de aarde onder doornen en distels. Tijdens het oneerlijke proces is Jezus met doornen gekroond. In geest en lichaam ondergaat Hij plaatsvervangend de vloek van de zonde die op de aarde rust door Adams val.

Als Jezus aan het kruis hangt, houdt de hele schepping de adem in. Uit het kosmische verschijnsel van de zonsverduistering spreekt Gods oordeel en toorn. Het vriendelijk aangezicht van de Vader is verborgen voor de Zoon in Zijn doodsnood. Hij draagt de uitgieting van de Gods toorn over onze vijandschap, het gevolg van onze zonde.

Dat wordt huiveringwekkend tastbaar in de drie uur durende duisternis. De verduisterde zon is een ultieme uiting van het afschuwelijke effect van de zonde op de schepping. Licht is in de Bijbel immers leven en duisternis staat daarmee in schril contrast als onheil en dood.

Als begeleidend verschijnsel van het sterven van de Heiland wijst de Schrift ons op de bevende aarde en de scheurende rotsen (Mattheüs 27:51 en 54). In het Oude Testament zijn dat vaak tekenen die de verschijning van God aankondigen en begeleiden. Gods heerlijkheid en majesteit bewegen hemel en aarde. Het is een ontzagwekkend gebeuren tijdens Jezus’ kruisdood. De Romeinse hoofdman en zijn manschappen zijn er ondersteboven van. Het is zo vreeswekkend en zo bijzonder dat het klinkt: „Waarlijk, Deze was Gods Zoon!”

Op de paasmorgen daalt een hemelbode neer. Hij wentelt de steen af en neemt daarop plaats. Volgens Mattheüs 28:2 „een grote aardbeving”, daar en toen. De overwinning over dood en graf raakt de schepping diep! Dit keerpunt in de heilsgeschiedenis heeft onmiskenbaar effect op heel de kosmos. Hier breekt de koningsheerschappij van God zich baan. De reikwijdte van de verzoening begint op te lichten. Zoals Openbaring 4:11 daarvan getuigt: „Gij, Heere, zijt waardig te ontvangen de heerlijkheid, en de eer, en de kracht; want Gij hebt alle dingen geschapen, en door Uw wil zijn zij, en zijn zij geschapen.”

Wegen wij de waarde van de aarde wel voldoende mee? Die vraag komt rond Goede Vrijdag en Pasen op ons af. De Heere heeft de werken van Zijn handen zo onuitsprekelijk lief, dat Hij ook voor het herstel van de relatie met Zijn schepping Zijn Zoon in de wereld gezonden heeft. De Zoon is zo intens verbonden met het werk van Zijn Vader dat Hij Zijn leven gaf om de kosmos vrij te maken van de dienstbaarheid aan het verderf.

De Heilige Geest wekt in christenen het verlangen naar de volle doorbraak van de verlossing. Wie echt Goede Vrijdag en Pasen mag leren beleven, krijgt nieuwe ogen, nieuwe oren en een brandend hart. Dan hoort Gods kosmos er ten volle bij! Het lied van de schepping geeft God en het Lam de dank, eer en heerlijkheid.

De auteur is emeritus hoogleraar Nieuwe Testament aan de Theologische Universiteit Apeldoorn.