Snus: verslavend middel of gezond alternatief?
Uit een online enquête die NOS Stories eind maart onder 38.000 jongeren deed, blijkt dat een kwart van hen snus gebruikt. Vier vragen over de nicotinezakjes.
Wat is snus?
Snus is volgens kenniscentrum Jellinek een van de manier om zonder roken de nicotinebehoefte te bevredigen. Het is een zakje, gevuld met nicotine en gestoomde tabak, dat tussen de bovenlip en het tandvlees wordt aangebracht. Via bloedvaatjes en speeksel komt de giftige stof in de bloedbaan terecht.
Snus is in twee varianten verkrijgbaar: met en zonder tabak. Vooral de laatste variant, met alleen nicotinepoeder, is in Nederland populair. De hoeveelheid nicotine per zakje snus varieert van 6 tot 65 milligram. Ter vergelijking: in een sigaret zit ongeveer 10 milligram van de kankerverwekkende stof.
Waarom gebruiken jongeren het?
Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is snus aantrekkelijk omdat het in veel smaakjes te verkrijgen is. Verder is het middel populair onder jongeren aangezien het op plaatsen gebruikt kan worden waar roken niet is toegestaan, bijvoorbeeld in de klas of op het schoolplein.
Uit de vragenlijst van de NOS blijkt dat veel jongeren snus gebruiken, omdat het een lekker gevoel oplevert en de nicotinezakjes makkelijk te verbergen zijn. Ook denken veel gebruikers dat het minder schadelijk is dan roken.
Volgens Jellinek komen er bij gebruik van snus geen slechte verbrandingsstoffen vrij. Daarmee is het voor de mensen die al roken een gezonder alternatief. Voor niet-rokers wordt de stap naar een sigaret door het gebruik van de nicotinezakjes juist verkleind.
Is snus schadelijk voor de gezondheid?
Jazeker. In snus zitten volgens Jellinek niet minder dan 28 kankerverwekkende stoffen. De nicotinezakjes kunnen schade veroorzaken aan bloedvaten in de mond en een hoge bloeddruk tot gevolg hebben. Mensen die snus voor het eerst gebruiken, kunnen misselijk en duizelig worden en overgeven. Het risico dat gebruikers verslaafd raken aan snus is volgens het RIVM groot.
Bij hoge dosering kan de nicotine in snus hartritmestoornissen veroorzaken en schadelijk zijn voor het zenuwstelsel. Bij langdurig gebruik zou het middel een nadelig effect kunnen hebben op de ontwikkeling van het jonge brein.
Is het middel verboden?
In de Europese Unie is verkoop van snus met tabak sinds 1992 verboden. Het middel is daarom ook zonder tabak verkrijgbaar, om op die manier de wetgeving te omzeilen. In Nederland is sinds november 2021 ook de handel in snus zonder tabak, met meer dan 0,035 milligram nicotinepoeder, verboden. Gebruik ervan is wel toegestaan. Jongeren kopen de snus bij webshops en verhandelen de nicotinezakjes via Snapchat en Telegram. Tientallen, veelal minderjarige dealers, verdienen daar volgens de NOS soms wel 500 tot 2000 euro per week aan.