„Wanneer ben je gelukkig?” Voor het antwoord op die vraag ging Melissa van Maanen (18) uit 6 vwo te rade bij leeftijdsgenoten. Zo veel mensen als ze vroeg, zo veel verschillende antwoorden kreeg ze. Ze verwerkte de reacties in een video, met als titel ”Wat is de grens van geluk?”. Melissa vraagt degenen die hun bijdrage leveren ook waar volgens hen geluk ophoudt.

„Als ik goede gesprekken heb met mensen, als mensen eerlijk durven zijn tegen mij, als ze me dingen durven toe te vertrouwen”, is een van de reacties op Melissa’s vraag: Wanneer ben je gelukkig? „Ik denk dat ik echt wel geluk bij God kan vinden”, meent een ander. Daarna schakelt het filmpje weer over naar de inbreng van iemand anders.

Gelukkig is de mens die in leven en sterven het eigendom is van Jezus Christus, stelt de Heidelbergse Catechismus. Maar waar de gelukservaring voor een mens begint en eindigt, dat wist Melissa allemaal niet. „Dus ik dacht: waarom zou ik geen minidocumentaire maken? In die documentaire heb ik verwoord wanneer anderen en ikzelf gelukkig zijn.” Tussendoor draagt Melissa zelfgemaakte gedichten voor. Ze sluit af met: „Wanneer begint dit alles weer opnieuw?”

Met het filmpje probeert Melissa geluk te definiëren. „Ik vind het lastig om te verwoorden wat een gelukkig gevoel inhoudt. Op deze manier doe ik een poging om het onderwerp dicht bij mensen te brengen.” De QR-code draagt daaraan bij, zegt Melissa. „Daardoor kunnen mensen het filmpje op hun eigen telefoon bekijken. Geluk is heel persoonlijk en kan heel dichtbij komen, laat dat zien.”

De QR-code die naar het filmpje van Melissa leidt, hangt in Cultuurhuis Garenspinnerij in Gouda, samen met twee andere werken van eindexamenleerlingen: Ari Bakker (17) en Evi Konijn (16), beiden uit 5 havo. Ari maakte een tweeluik waarin hij een lichaam zonder geest tekent. Evi produceerde een gipshand met daarop een kaars. Tussen de vingers door druipt kaarsvet.

Vasthouden

De kaars op de gipshand die Evi gemaakt heeft, is rond en heeft daarmee de vorm van een klok. „In de tijd dat ik het kunstwerk maakte, was mijn opa ziek en overleed hij. De momenten die ik met hem had, wil ik graag vasthouden. Maar de tijd gaat voorbij zoals het kaarsvet smelt. Daar heb ik geen grip op.”

Het kunstwerk van Evi verbeeldt onder meer de grens tussen tijd en eeuwigheid. „Ooit houdt de tijd op te bestaan, maar dat heb ik niet in de hand.”

Ari heeft twee tekeningen gemaakt die zijn toegespitst op de grens tussen ziel en lichaam. Kluwen lichaamsdelen zitten verward in elkaar op de twee tekeningen die in het cultuurhuis hangen. Hier een arm, daar een been, en ergens tussen­in een romp. Met zijn werk stelt Ari de vraag wanneer een lichaam stopt met lichaam te zijn. Die vraag heeft volgens hem ook betekenis in dit leven. „Maakt jouw lichaam jou tot wie je bent? Of is dat je ziel?”

Voltooid

Een bekroning op hun werk, vindt het drietal het, dat iedereen hun creaties kan bekijken. Het geeft Melissa een gevoel van voldoening. „Het laat zien dat mijn werk klaar is, voltooid.”

Hoewel de drie kunstwerken een andere vorm hebben, zijn er ook gelijkenissen. „Een seconde nadat ze (de vrienden van degene die dit zegt, KJO) de deur uitgelopen zijn, zou je alweer willen dat ze terug zijn”, luidt een reactie in Melissa’s filmpje als ze vraagt wanneer geluk voorbij is. Dat is ook waar Evi’s gipshand over gaat: het kaarsvet druipt onhoudbaar tussen de vingers door. Aards geluk is niet vast te houden. Alleen wat geestelijk is, zal de tand des tijds doorstaan. Dat loopt uit op eeuwig geluk.