Maar in 1995, met het ANC aan het bewind, bedachten makers en overheid een plan waarbij zowel de binnenlandse productie als de export van nieuwe wagens gebaat zouden zijn. Dit ontwikkelingsplan voor de automobielindustrie (Motor Industry Development Plan, afgekort MIDP) biedt de binnenlandse fabrikant, de importeur van buitenlandse modellen en de exporteur van lokaal vervaardigde auto’s alle kansen om er iets moois van te maken. In het kort komt het er op neer dat op geïmporteerde auto’s een korting op de accijns wordt gegeven die gelijk is aan de waarde van de geëxporteerde auto’s die door de importeur plaatselijk zijn vervaardigd.

Dus kan Volkswagen Zuid-Afrika dit jaar een korting op de invoeraccijns verwachten van 100 miljoen rand omdat de plaatselijke fabriek voor 100 miljoen rand aan auto’s heeft uitgevoerd. Zuid-Afrika telt zeven automakers, die hun modellen ook exporteren. De plaatselijke productie bedraagt dit jaar naar schatting 459.000 personenauto’s, waarvan er 312.000 in Zuid-Afrika zelf worden verkocht. In de plaatselijke verkoop zit veel groei, voornamelijk als gevolg van de stijging van de koopkracht van de zwarte bevolking. De rest, 147.000 auto’s, wordt uitgevoerd.

Vergeleken met Europa, Amerika en Japan zijn dit kleine aantallen: Zuid-Afrika produceert slechts 0,7 procent van de totale wereldproductie van personenauto’s en staat als twintigste genoteerd op de wereldranglijst van automakers. Maar voor de plaatselijke industrie en de werkgelegenheid is de automobielindustrie buitengewoon belangrijk. De zeven makers verschaffen aan 32.000 mensen werk, terwijl de vervaardigers van onderdelen liefst 75.000 werknemers tellen.

De Zuid-Afrikaanse fabrieken exporteren voornamelijk auto’s naar landen waar, net als in Zuid-Afrika zelf, links wordt gereden; dus auto’s met het stuur rechts. De drie Duitse merken (BMW, Volkswagen en DaimlerChrysler) voeren hun auto’s voornamelijk uit naar andere landen in Afrika, maar ook speciaal vervaardigde auto’s (met het stuur links) naar Europa, Amerika, Australië en zelfs Japan. De BMW-3-serie en de Volkswagen Polo, die op Duitse autowegen rondrijden, zijn naar men zegt in Zuid-Afrika gemaakt. Ook Ford, Toyota, General Motors en Nissan voeren hun auto’s massaal uit, voornamelijk naar andere landen in Afrika.

Dit jaar is er sprake van een ietwat kleinere export, enerzijds als gevolg van de sterke rand, anderzijds door economische problemen in afzetgebieden in Afrika (met name Zimbabwe en Mozambique). Zo moet Ford met lede ogen aanzien hoe fabrikanten in Thailand de Afrikaanse markt veroveren. De export is dit jaar met 11 procent gedaald. Daarentegen stijgt de uitvoer van onderdelen nog steeds, omdat de Zuid-Afrikaanse prijzen ver onder die van andere landen liggen. Die export vertegenwoordigde een waarde van 22 miljoen rand (ongeveer 2,75 miljoen euro), een toename van maar liefst 600 procent sinds in 1995 de MIDP van kracht werd.

De automobielindustrie zelf gaat dit jaar 3,6 miljard rand investeren (45 miljoen euro). Het betreft buitenlands kapitaal. In de komende vijftien jaar wordt nog eens 200 miljoen rand in de industrie belegd. Maar dit kan alleen gebeuren als de MIDP van kracht blijft. Op dit moment bedraagt de accijnskorting nog 100 procent, maar tegen 2009 is deze gezakt tot 70 procent, waardoor het steeds onaantrekkelijker wordt om auto’s uit te voeren, omdat de invoer van nieuwe auto’s steeds minder oplevert aan kortingen. De automobielindustrie streeft er daarom naar de overheid zo ver te krijgen dat de bescherming die van de huidige MIDP uitgaat, gewoon te handhaven.

Want Zuid-Afrika wil niet het voorbeeld van Australië volgen: na intrekking van de overheidsbescherming zijn daar nog maar vier automobielfabrieken over, terwijl bijna 80 procent van alle auto’s moet worden ingevoerd. Ter vergelijking: Zuid-Afrika’s wagenpark is op dit moment voor 26 procent ingevoerd: tien jaar geleden stond dat cijfer op nog slechts 6,5 procent.