Toegespitst: Kijk naar wat verbindt, maar ook naar wat scheidt
Door zijn inval in Oekraïne is Poetin in de westerse wereld een groot deel van zijn sympathisanten kwijtgeraakt. Want die had hij daar wel degelijk. Ook in christelijke kring waren er tot voor kort wel mensen die heel wat in hem zagen. Hopelijk beseffen ze nu dat hun blikveld wel erg beperkt was. Het moet ons altijd om het totale beeld gaan.
Franklin Graham, zoon van de Amerikaanse evangelist Billy Graham, was de afgelopen jaren een van degenen die hun waardering voor Poetin openlijk etaleerden. Zo prees hij de Russische president voor de invoering van een wet waarbij het verboden werd om minderjarigen te confronteren met propaganda voor homoseksuele of lesbische relaties. Poetin gold in zijn ogen als een bondgenoot bij de verdediging van de traditionele familiewaarden.
Ook elders in conservatieve kring had Poetin zijn verdedigers of zelfs zijn bewonderaars. De meesten hebben hem inmiddels laten vallen. Baudet overigens niet, al was duidelijk dat dat standpunt voor zijn partij bij de gemeenteraadsverkiezingen averechts zou uitpakken.
Marine Le Pen dacht er met het oog op de Franse presidentsverkiezingen van april anders over. Meer dan een miljoen verkiezingsfolders waarop zij Poetin de hand drukte werden vernietigd. Moest die foto eerder als bewijs dienen dat zij internationale relaties op hoog niveau onderhield, nu wilde ze niet meer met Poetin geassocieerd worden. Dat kun je je voorstellen. Of hij nu werkelijk haar sympathie heeft verloren blijft uiteraard de vraag.
Baudet zag (en ziet) Poetin als de leider van de conservatieve stroming. Een krachtig leider, uitgesproken nationalistisch, nog enigszins christelijk (althans niet antichristelijk) en een groot verdediger van de traditionele waarden. Daar had je wat aan! Inmiddels is duidelijk dat Poetin vooral staat in de traditie van Kaïn en Lamech. Mensenlevens tellen voor hem niet.
Wat is hier het probleem? Wat ging er fout bij Graham jr. en andere christenen? Het is min of meer dezelfde fout als rond Donald Trump werd gemaakt. Die had onder de Amerikaanse evangelicals veel fervente aanhangers. Trump was immers tegen abortus, in de VS gelukkig nog steeds een groot strijdpunt.
Ongeacht hoe Trump daar nu persoonlijk over dacht, zijn beleid was er in ieder geval op gericht om de ruimte voor abortus in te perken. Dat was zeker positief. Helaas is dat onder Biden allemaal weer ongedaan gemaakt.
Maar politiek en ethisch is er natuurlijk veel meer in het geding dan alleen abortus. God heeft ons tien geboden gegeven. Zijn gebod is zeer wijd (Ps. 119:96). Wie vanuit Bijbels standpunt de hele levensloop en politieke opstelling van Trump gadesloeg kon onmogelijk enthousiast achter hem aan lopen.
Datzelfde geldt nog veel sterker voor Poetin. Dat Poetin de deur dicht wilde houden voor de uit het Westen komende homo- en genderpropaganda was terecht. Dat gedachtegoed botst immers frontaal met de scheppingsorde die we in de Bijbel aantreffen. Ook midden in de Oekraïense oorlog mag dat gezegd worden.
Maar er is natuurlijk veel en veel meer van belang. Naast de geweldige machtsconcentratie rond de persoon van Poetin en de mateloze corruptie in Rusland weegt het voeren van een meedogenloze aanvalsoorlog wel zo zwaar, dat hij zonder meer een uiterst negatieve beoordeling verdient. Het is verschrikkelijk wat hij allemaal op z’n geweten heeft.
Verkeerde vrienden
Wat betekent dat voor onze opstelling bij allerlei maatschappelijke en politieke strijdpunten? Je kunt er blij mee zijn als we bij iemand, bij een bepaalde partij of groepering standpunten vinden waar we het (helemaal) mee eens kunnen zijn. Dat is prachtig. Kwam dat maar vaker voor. Maar je moet altijd wel het hele beeld in ogenschouw nemen. Wellicht hebben ze ook allerlei punten waarop je zonder meer afstand van hen moet nemen. Waar geldt: hier scheiden onze wegen. Als je daar geen oog voor hebt, dan kom je in je enthousiasme met de verkeerde vrienden thuis.
We moeten meer letten op wat bindt dan op wat scheidt, zo wordt vaak gezegd. Ook in allerlei theologische en kerkelijke kwesties. Maar daar geldt eveneens dat je voor beide kanten oog moet hebben. Ook al heeft iemand een orthodoxe Schriftbeschouwing of strikte normen ten aanzien van het huwelijk, als hij op wezenlijke punten een volstrekt on-Bijbelse leer aanhangt, moeten we toch afstand van hem nemen.
Op een terrein waar we het met elkaar eens zijn, is er wellicht de mogelijkheid voor een ad-hocsamenwerking. Maar vanwege allerlei andere meningsverschillen is dat ook niet meer dan een koude samenwerking. Daar moet je niet al te dierbaar en al te enthousiast over doen. En soms maakt de opstelling van de andere partij zelfs zo’n koude samenwerking onmogelijk.
Discriminatiegrond
Zeker in de politiek kom je wonderlijke combinaties tegen. Niet zelden stem je hetzelfde als een partij waar je over het geheel genomen ver vanaf staat. Samen ben je ergens voor of samen ergens tegen.
Zo stemde de Tweede Kamerfractie van de SGP onlangs samen met PVV en FVD tegen een uitbreiding van artikel 1 van de Grondwet waardoor voortaan ook seksuele gerichtheid als verboden discriminatiegrond wordt vermeld. Wie de ontwikkelingen op dat terrein volgt. beseft dat dat zonder meer een gevaarlijke uitbreiding is. Opvallend dan ook dat de ChristenUnie ervoor stemde.
Maar die gemeenschappelijke afwijzing met Wilders en Baudet betekent nog niet dat de SGP in hetzelfde kamp is terechtgekomen. Overigens is daar in het recente verleden wel voor gepleit. Zelfs in een publicatie van de Guido de Brèsstichting. Het is echter van groot belang om die boot af te houden.
Nu kunnen de dingen soms merkwaardig lopen. Dat heb je niet altijd in de hand. Het klassieke voorbeeld daarbij is wel de Tweede Wereldoorlog. Door de Duitse inval in de Sovjet-Unie kwamen Churchill, Roosevelt en Stalin in hetzelfde kamp terecht. Dat maakte het moeilijk om tegelijkertijd ideologisch en politiek afstand te houden. Bij de beslissende besprekingen over het naoorlogse Europa was Roosevelt te vriendelijk voor Stalin en bij de eerste naoorlogse verkiezingen boekten de communistische partijen in Europa forse winst.
De auteur is oud-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad