Volgens voorlopige cijfers van consumentencollectief UnitedConsumers stijgt de gemiddelde adviesprijs voor een liter benzine donderdag met 0,8 cent tot 2,502 euro per liter. In juni 2008 was dat net geen 1,70 euro, terwijl de prijs voor de in Europa maatgevende Brentolie aan het einde van die maand een absolute recordprijs van 139,83 dollar per vat had bereikt.

„De belangrijkste reden is de koers van de dollar”, legt energie-econoom Hans van Cleef van ABN AMRO uit over dat verschil. „Olie wordt in dollars afgerekend maar wij betalen onze benzine in euro’s. Toen was de euro zo’n 1,60 dollar waard en nu nog niet eens 1,10 euro, dus als je in euro’s betaalt ben je meer kwijt.”

In de tussenliggende jaren zijn bovendien de accijnzen en het btw-percentage op benzine in Nederland gestegen, stipt Van Cleef aan. Het is volgens hem niet zo dat oliemaatschappijen nu een groter deel van de verkoopprijs als winst opstrijken. „Die marges van een Shell of BP zijn altijd een vast percentage, dus dat verklaart het verschil niet.”

Automobilisten kunnen er beter niet op rekenen binnenkort goedkoper uit te zijn. Door de Russische inval in Oekraïne wordt er op de grondstoffenmarkten rekening mee gehouden dat het olierijke Rusland lange tijd wordt uitgesloten van de wereldhandel, waardoor olie schaars blijft. De Verenigde Staten kondigden dinsdag aan niet langer fossiele brandstoffen uit Rusland te kopen wegens de oorlog in Oekraïne.

„Besef goed, de oorlog kan binnenkort voorbij zijn, maar zolang Poetin aan de macht blijft houden die sancties stand”, zegt UnitedConsumers-oprichter Paul van Selms. „Dit is structureler dan eerdere pieken in de olieprijs. Een oorlog is nooit goed voor wereldwijde markten, maar met Rusland wordt een groot olieproducerend land uitgeschakeld.”

Overigens daalden de olieprijzen woensdagavond fors. Een vat Amerikaanse olie zakte 11 procent in prijs tot 109,66 dollar. Brentolie werd bijna 12 procent goedkoper tot 112,70 dollar per vat.