Verhoudingsgewijs is 37 procent van alle ondernemers in Nederland nu vrouw. Destijds was dat nog 34 procent. Vooral in zakelijke diensten en de gezondheidssector zijn relatief veel vrouwen actief.

Deskundige Josette Dijkhuizen geeft aan dat het verschil met mannen kleiner is geworden en dat het aandeel vrouwen in topfuncties langzaamaan is gestegen. Aan de andere kant is volgens haar de kloof in uurloon van vrouwen en mannen nog steeds duidelijk aanwezig en nemen vrouwen nog steeds het grootste gedeelte van de mantelzorgtaken op zich. „Er is dus echt nog werk aan de winkel als we streven naar gelijkheid tussen mannen en vrouwen”, geeft Dijkhuizen aan.

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek lag het uurloon van vrouwen in 2020 14 procent lager dan dat van mannen. Dat komt deels omdat vrouwen vaker in deeltijd werken en minder vaak een leidinggevende functie hebben, geeft het statistiekbureau aan. Ook was het mannelijke deel van de beroepsbevolking gemiddeld ouder en wat hoger opgeleid. In 2008 bedroeg het verschil in uurloon nog 20 procent.

Middenmoot

Met de loonkloof staat Nederland achterin de middenmoot in Europa. Het salaris dat vrouwen in Nederland verdienen ligt gemiddeld op 34.000 euro. Bij mannen is dat in doorsnee 52.000 euro. Ook hier speelt de relatief grote mate waarin vrouwen in deeltijd werken een rol. De werkweek van vrouwen duurt gemiddeld 26,2 uur, die van mannen 35,4 uur.

Uit onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer bleek dinsdag dat vrouwelijke werknemers bij de meeste Nederlandse banken in 2021 bijna 24 procent minder verdienden dan hun mannelijke collega’s. Alleen ABN AMRO, Van Lanschot Kempen en De Volksbank rapporteren volgens het onderzoek over de stappen die zij zetten om de salarissen gelijk te trekken.

Niet alle vaak gemaakte veronderstellingen worden door de eerder genoemde KVK-gegevens bevestigd. Zo is aan de hand van de cijfers niet te zien dat vrouwen meer parttime gaan ondernemen als ze kinderen krijgen. Er zijn over de gehele linie wel meer vrouwen dan mannen die parttime ondernemen, maar er is volgens de KVK geen duidelijke stijging te zien vanaf 30 jaar.

Dijkhuizen denkt dat vrouwen op het gebied van ondernemerschap de komende jaren een opmars blijven doormaken. „De toename gaat zich de komende jaren nog verder ontwikkelen, verwacht ik. Zeker met het oog op het toenemend belang van sociaal ondernemerschap en het groeiend aantal sociale ondernemers in Nederland.”

Op het boerenerf valt er nog een hoop te winnen voor de positie van de vrouw, laat belangenvereniging voor boeren en tuinders LTO Noord weten. Volgens de organisatie is maar 5 procent van de bedrijfsleiders op agrarische bedrijven vrouw. Daarmee zou Nederland het erg slecht doen vergeleken met andere Europese landen.

Vrouwenquotum

Minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil nog niet nadenken over een strenger vrouwenquotum voor het Nederlandse bedrijfsleven. Zij wil de huidige regels even de tijd geven en pas naar nieuwe maatregelen kijken wanneer die niet blijken te werken. Dat zei Van Gennip dinsdag via een videoverbinding tijdens het zogeheten topontbijt gehouden ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag.

Sinds 1 januari van dit jaar moet iedere nieuwe benoeming in de raad van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven bijdragen aan een betere verhouding tussen mannen en vrouwen. De wet regelt dat minstens een derde van de commissarissen van beursgenoteerde bedrijven vrouw is. Iedere man die vertrekt moet worden vervangen door een vrouw, totdat het quotum is gehaald. Als toch een man wordt aangesteld, is die benoeming nietig. Voor de hoogste functie bij Nederlandse bedrijven is er geen quotum.

„Het gaat niet zo snel als we zouden willen, maar wel sneller dan een paar jaar geleden”, zei Van Gennip. Zij heeft wel de hoop dat er een nieuwe generatie de leiding heeft in het Nederlandse bedrijfsleven en dat die eerder vrouwen een kans zullen geven.

Effect

Het Centraal Planbureau (CPB) gaat samen met Bureau Pouwels en de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek doen naar het effect van de invoering van het quotum. De eerste onderzoeksresultaten komen naar verwachting voor de zomer van 2023 naar buiten.

Voorafgaand aan het onderzoek is een zogeheten nulmeting uitgevoerd. Daaruit kwam naar voren dat 30 procent van de bedrijven nog niet aan de nieuwe norm voldoet. Bij 17 procent van de bedrijven zit helemaal geen vrouw in de toezichthoudende raad.

In het onderzoek wordt de voortgang van de bedrijven die verplicht zijn vrouwen in de raad van commissarissen te benoemen afgezet tegen die van bedrijven die daartoe niet verplicht zijn. Dan gaat het om bedrijven die in soortgelijke sectoren actief zijn. Ook qua grootte gaat het om bedrijven die kunnen wedijveren met elkaar.