De meeste Russen lagen nog te slapen toen president Poetin op televisie verscheen met de tweede belangrijke toespraak deze week. In zijn vroege toespraak zette de Russische president uiteen waarom hij het nodig acht om in te grijpen. „De rode lijn is gepasseerd.”

Terwijl Poetin nog sprak, klonken er al explosies in grote Oekraïense steden als Charkov, Dnjepr en Marioepol. Ook op het vliegveld Borispol, vlak buiten Kiev, waren er ontploffingen. Het doel van de militaire operatie is volgens Poetin niet het „bezetten van Oekraïense gebieden”, maar het beschermen van mensen tegen de politieke „junta” in Kiev. Het volk loopt geen gevaar, benadrukte Poetin: alleen militaire doelen zouden worden uitgeschakeld.

Het opvallende van de videoboodschap waren de metadata: daaruit blijkt dat de video maandag al was opgenomen. Dat blijkt ook uit de stropdas: het is dezelfde als in zijn speech van maandag.

Oorlogsmachine

Wat deed Poetin ertoe besluiten een aanval te beginnen? Boven alles is Poetin boos omdat de NAVO zich niet aan de belofte zou hebben gehouden om zich „geen centimeter” uit te breiden naar het oosten. Daardoor komt „de militaire infrastructuur steeds dichter bij de Russische grenzen.” De NAVO ontkent dat er een dergelijke belofte is gedaan. Zeker is dat er niets zwart op wit staat.

Poetin zette uiteen dat Moskou zich daar al vaak over heeft uitgesproken, maar telkens op een „minachtende houding” stuitte jegens de „legitieme zorgen en belangen” van Rusland. „De oorlogsmachine is in beweging en komt dicht bij onze grenzen”, zei hij. In december 2021 deed Rusland nog een poging om met de Verenigde Staten om tafel te gaan. „Het standpunt van de VS is echter niet te veranderen.” En dus is ingrijpen in Poetins ogen noodzakelijk als „zelfverdediging.”

Poetin typeerde de NAVO als „een instrument van het buitenlandse beleid van de VS.” In de aan Rusland grenzende gebieden –„in onze eigen historische territoria”– creëert de NAVO in zijn ogen een soort ‘anti-Rusland.’ Oekraïne is „gegijzeld” en zal worden „opgepompt met de modernste wapens.” De situatie bestempelde hij als een zaak van „leven op dood” en „de historische toekomst als volk. (…) Rusland kan zich niet veilig voelen, zich ontwikkelen en bestaan met een constante dreiging die uitgaat van het grondgebied van het moderne Oekraïne.”

Broeinest

Centraal in Poetins toespraak stond de term „imperium van leugens.” Poetin zegt dat Rusland altijd bereid is geweest eerlijk samen te werken met de VS en haar bondgenoten, maar nul op rekest kreeg. Poetin wees nogmaals naar de steun die het Westen gaf aan de Tsjetsjeense terroristen in de vroege jaren 2000. „We zullen dit nooit vergeten.”

Andere gebeurtenissen die Poetin niet zei te zijn vergeten, zijn onder meer de invasie van Irak op basis van een „leugen”, de bombardementen op Libië die zorgden voor een „broeinest van internationaal terrorisme” en de steun voor „terroristische groeperingen” in Syrië met een „humanitaire catastrofe” tot gevolg.

Poetin riep de Oekraïense strijdkrachten op om de wapens neer te leggen en naar huis te gaan. „Alle militairen van het Oekraïense leger die aan deze eis voldoen, zullen vrijelijk het gevechtsgebied kunnen verlaten en naar hun families kunnen terugkeren.”

Ook waarschuwde Poetin andere landen die wilden ingrijpen in de situatie: „De reactie van Rusland zal direct komen en het zal leiden tot gevolgen die u in uw geschiedenis nog nooit hebt meegemaakt.”