Zowel de Verenigde Staten als de Europese Unie als het Verenigd Koninkrijk kwamen met een flink sanctiepakket. Japan en Australië volgden woensdag. De Amerikaanse president Joe Biden stelde onder meer maatregelen in tegen twee grote banken in Rusland; ook leden van de Russische elite en hun familieleden werden aangepakt. De EU richt zich op de ruim 350 Russische parlementariërs die voor de erkenning van Donetsk en Loegansk hebben gestemd en op banken die Russische militaire operaties in die regio financieren.

De meest in het oog springende maatregel is die van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Hij maakte dinsdag bekend te stoppen met het goedkeuringsproces van de gloednieuwe aardgaspijpleiding Nord Stream 2, die loopt van Rusland naar Duitsland via de Oostzee. Daardoor kan de pijpleiding niet in gebruik worden genomen: een grote stap voor Duitsland en een flinke kink in de kabel voor Rusland.

Dat het Westen dinsdag snel en eensgezind tot deze sancties besloot, is positief te duiden. Het is de enige optie die voorhanden lag om diplomatie nog een kans te geven en zo een oorlog te voorkomen.

Of Poetin echt geschrokken is van het Westerse sanctiepakket, is maar zeer de vraag. Berekenend als hij is, zal hij deze stappen ingecalculeerd hebben. Dat betekent niet dat de sancties Rusland niet stevig raken. De Russische economie staat er al niet best voor, mede door de sancties die al sinds 2014 gelden.

De Westerse leiders spraken van een pakket dat Rusland pijn doet. Tegelijk laten ze niet het achterste van hun tong zien. De VS en de EU houden strengere sancties in de achterzak, in afwachting van de vervolgstappen van Rusland. Dat is nodig, want de vrees neemt toe dat de invasie van Rusland niet beperkt zal blijven tot de regio’s waar de pro-Russische separatisten het voor het zeggen hebben. Dinsdagavond bleek dat Poetin bij het erkennen van Donetsk en Loehansk niet alleen die regio’s op het oog had maar de hele districten.

Het Westen heeft Swift, de internationale serviceprovider voor het betalingsverkeer, als troef achter de hand. Het kan het internationaal financieel verkeer met Rusland saboteren door Russische banken af te koppelen van Swift. Daarmee zou Rusland in een financiële lockdown komen; een middel dat Rusland hard zal raken.

Van die optie en van het huidige pakket geldt echter dat ze ook schadelijk zijn voor het Westen zelf. Concreet: veel Nederlandse bedrijven zijn gebaat bij goede handelsrelaties met Rusland en een stijgende gasprijs raakt vrijwel iedere consument. Hoe vervelend ook, het conflict tussen Rusland en Oekraïne mag niet worden gereduceerd tot de Nederlandse portemonnee. Daarvoor zijn de belangen te groot.