Kleinste stapjes richting vrede beter dan grote stap naar oorlog in Oekraïne
Het zou de week van de waarheid voor Oekraïne worden. Met afgelopen woensdag als een soort onafwendbaar ”Uur U” waarop de gevreesde Russische invasie van zijn buurland zou beginnen.
Niets bleek –gelukkig– minder waar. Tot nu toe dan, want de dreiging van een aanval is nog allerminst geweken. Er mogen dan tegenstrijdige berichten circuleren over de terugtrekking van enkele duizenden Russische manschappen, feit is dat Moskou nog altijd een formidabele troepenmacht langs de grenzen van Oekraïne heeft samengetrokken.
Die voortdurende dreiging voedt de onzekerheid. In de eerste plaats in Oekraïne zelf, waar de bevolking al wekenlang in angstige spanning leeft over de dingen die mogelijk komen gaan. Maar ook in de rest van Europa, waar het schrikbeeld van een grote oorlog op het continent steeds grotere vormen heeft aangenomen.
Ook de Verenigde Staten volgen de ontwikkelingen vanzelfsprekend met argusogen. Niet voor niets wijst Washington er voortdurend op dat een Russisch offensief aanstaande is. Tegelijkertijd roepen die waarschuwingen ook de nodige vragen op. De Amerikanen waren immers degenen die wisten te melden dat afgelopen woensdag de meest waarschijnlijke dag van de invasie zou zijn. Ze zaten ernaast.
Donderdag waarschuwde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, opnieuw dat Russische troepen zich voorbereiden op een inval. Dit keer in de VN-Veiligheidsraad. De invasie zou „de komende dagen” kunnen plaatshebben.
Blinken zette tot in detail uiteen op welke manier Rusland een voorwendsel zou kunnen creëren om een offensief in Oekraïne te rechtvaardigen. Variërend van de plotselinge ‘ontdekking’ van een massagraf tot een nepaanval met chemische wapens.
Willen de Amerikanen hiermee voorkomen dat ze het verwijt krijgen dat ze niet genoeg voor de Russische bedoelingen hebben gewaarschuwd? De VS hebben het debacle in Afghanistan nog vers in het geheugen. Daar werden ze overrompeld door de snelle inname van de hoofdstad Kabul door de taliban.
Daarmee dreigen deze tijdingen vanuit Washington een zichzelf vervullende profetie te worden. Als een Russische aanval uitblijft, is dat aan Amerikaanse druk te danken. Als Moskou zijn militaire plannen toch doorzet, hebben de VS er tenminste voor gewaarschuwd.
Intussen gaan de diplomatieke inspanningen om Rusland op andere gedachten te brengen gelukkig nog altijd door, hoewel de verwachtingen bepaald niet onverdeeld positief zijn.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, sloeg vrijdag de spijker op zijn kop in haar openingsverklaring op een veiligheidsconferentie in München. „De kleinste stapjes richting vrede zijn nog altijd beter dan een grote stap naar oorlog.”