Extreem geweld Nederlandse militairen bleef nagenoeg onbestraft
Het extreme geweld van Nederlandse militairen in Indonesië is nagenoeg onbestraft gebleven. Nederlandse rechters toonden in die tijd uitermate veel begrip voor de militairen en hun positie en er was vooral oog voor militaire belangen. Dat staat in het rapport Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950, dat donderdag verschijnt.
Er is een analyse gemaakt van vonnissen die krijgsraden achteraf hebben uitgesproken over gedrag van militairen in Indonesië. Daaruit blijkt dat de militaire rechtbanken, vaak onder druk van militaire autoriteiten, „functioneel geweld” meestal onbestraft lieten. Functioneel geweld was in hun ogen het doden van gevangenen, martelen bij verhoren en platbranden van kampongs.
Het veelvuldig wegkijken van de militaire justitie had volgens de opstellers van het rapport directe gevolgen voor de toepassing van geweld aan Nederlandse zijde. Het gedoogbeleid leidde tot geïnstitutionaliseerde straffeloosheid, zeggen zij.
Plegers van misdrijven die niet functioneel werden geacht, zoals verkrachtingen en moorden op publieke plaatsen, werden wel bestraft. Maar bij alle stappen in de procedures, op alle niveaus, waren impulsen aanwezig om vervolging tegen te werken dan wel te voorkomen.