Het is echter een vraag die niet makkelijk te beantwoorden is, gezien de enorme verschillen tussen landen. Een land met een relatief jonge bevolking zal minder corona­doden hebben dan een land waar 60-plussers het gros vormen. In een land met een lage bevolkingsdichtheid zal afstand houden makkelijker zijn dan in een dichtbevolkt land als Nederland, wat mogelijk tot minder besmettingen leidt. En dan hebben we het nog niet over verschillen in kwaliteit en capaciteit van de gezondheidszorg, de registratie van besmettingen en overlijdens, de politieke structuur, de gemiddelde gezondheid van de bevolking, de vaccinatiegraad, de geografische ligging en het inkomen van mensen.

Een antwoord op bovenstaande vraag vind je niet door Google te raadplegen maar door een grondige wetenschappelijke studie. Die werd afgelopen week gepubliceerd door een grote groep Amerikaanse wetenschappers in medisch tijdschrift The Lancet. In de studie werd in 177 landen gekeken naar hoeveel mensen er met het coronavirus besmet raakten en er­­aan overleden. Door deze aantallen te vergelijken met allerlei verschillen tussen landen kwamen de onderzoekers tot een aantal antwoorden. Zo is een hoog aantal coronadoden het beste te verklaren met een relatief hoger percentage ouderen in dat land. Hoeveel geld er gemiddeld in de portemonnee zit van burgers en de mate van overgewicht onder een bevolking droegen, weliswaar minder, bij aan het verschil in sterfte.

Opzienbarender was de conclusie dat landen waar burgers veel vertrouwen hebben in instituten, zoals de overheid, én in elkaar, er beter in slaagden om het aantal besmettingen laag te houden. Opvallend is dat het vertrouwen in elkaar hierin een grotere bijdrage levert dan het vertrouwen in instituties. De onderzoekers stellen dat als de burgers van elk land evenveel vertrouwen in de overheid en in elkaar hadden als in Denemarken, dat dan zou kunnen leiden tot 40 procent minder besmettingen.

Vertrouwen in de overheid en in elkaar leidt tot het gehoorzamen van de overheid en daarmee tot een betere samenleving. Daarmee bevestigt deze studie wat Paulus eeuwen geleden al schreef aan de gemeente in Rome en aan Timotheüs om de overheid, „u ten goede” te gehoorzamen, het goede te doen en voor haar te bidden „opdat wij een gerust en stil leven leiden mogen in alle godzaligheid en eerbaarheid.”

Deze studie houdt ons ook een spiegel voor. Hoewel er geen specifieke cijfers zijn vermoed ik dat het aantal coronabesmettingen dat leidt tot sterfte in de gereformeerde gezindte relatief hoger is dan het gemiddelde van Nederland. Zou dit ook te maken kunnen hebben met een laag vertrouwen in de overheid én in de ander? Het wantrouwen van elkaar op maatschappelijk, politiek of kerkelijk terrein is funest voor het echt luisteren naar elkaar. De erkenning dat we allemaal gebrekkige, zondige mensen zijn zou ons iets minder vertrouwen moeten geven in onszelf en meer in dé Ander.

Nu is vertrouwen in de overheid en in elkaar wat anders dan blind vertrouwen. Een overheid heeft de plicht om vertrouwen te winnen. Daden doen ertoe. In genoemde studie kwam duidelijk naar voren dat landen met veel corruptie gecombineerd met weinig vertrouwen in de overheid slechter door de pandemie komen. De overheid zou er daarom alles aan gelegen moeten zijn om het vertrouwen te winnen van haar burgers. Daar worden we allemaal beter van.

De auteur is moleculair bioloog.