Succesvol met bloemstillevens
In het Mauritshuis in Den Haag start donderdag een expositie van 17e-eeuwse schilderijen waarvan een derde door vrouwen is geschilderd. Het zijn allemaal bloemstillevens, een genre waarin vrouwen destijds erg succesvol waren.
Volgens het Mauritshuis belandde hun werk zelfs in adellijke en vorstelijke collecties, van onder anderen Lodewijk XIV en koning-stadhouder Willem III. Toch zijn hun namen vaak amper meer bekend en daar wil het museum verandering in brengen met de tentoonstelling ”In volle bloei”.
Werk van onder anderen Rachel Ruysch, Maria van Oosterwijck, Judith Leyster, Clara Peeters, Michaelina Wautier en Maria Sybilla Merian is straks te zien in het museum aan de Hofvijver, dat hiermee de viering van zijn 200-jarig bestaan begint. „Na hun dood raakten ze vaak in de vergetelheid of werden hun werken aan mannelijke collega’s toegeschreven – het was toch onmogelijk dat een vrouw zó mooi kon schilderen?” aldus het Mauritshuis. Ook zette in verschillende gevallen een man later zijn naam op het kunstwerk.
De beroemdste en succesvolste schilderes was waarschijnlijk Rachel Ruysch (1664-1750). Haar ”Vaas met bloemen” uit 1700 is extra bijzonder omdat in dit boeket de bloemen al verwelken. Ruysch overvleugelde haar eveneens schilderende echtgenoot, weet het Mauritshuis. Het paar kreeg tien kinderen, dus Rachel had ook nog eens haar handen vol aan het huishouden. Ze schilderde niettemin door tot haar 85e en er zijn nog steeds circa 150 schilderijen van haar in omloop.
Maria Sibylla Merian (1647-1717) was niet alleen kunstenares maar ook onderzoekster. Ze liet botanische tekeningen en belangrijke natuurwetenschappelijke publicaties na. In 1699 ging ze naar Suriname om onderzoek te doen naar de insecten daar. Ze maakte aansluitend het boek ”Metamorphosis Insectorum Surinamensium Ofte Verandering der Surinaamse Insecten”. Ook publiceerde ze een ”Rupsenboek”, waarvoor ze onderzoek deed en tekeningen maakte.
De Amsterdamse Agnes Block (1629-1704) presteerde het in 1687 een ananas te kweken, volgens het Mauritshuis de eerste in Europa. Ze nodigde botanische kunstenaars uit om alle planten en bloemen in haar tuin van haar buitenhuis aan de Vecht vast te leggen, onder wie Alida Withoos, Maria Moninckx en Merian. Ook voor al dit werk is aandacht. Een afbeelding van de eerste Europese ananas is eveneens te bewonderen.
