Stem lokaal, maar kies christelijk
Nederland maakt zich op voor de gemeenteraadsverkiezingen. Half maart mogen de kiezers naar de stembus.
Het belooft spannend te worden. In zekere zin vormen de gemeenteraadsverkiezingen een lakmoesproef voor het nieuwe kabinet. Spreekt een meerderheid van de kiezers haar steun uit voor de coalitie, of krijgen vooral andere partijen de voorkeur?
Wel is er reden om voorzichtig te zijn bij het vertalen van de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen naar het landelijk niveau. Allereerst omdat niet alle partijen die in de Tweede Kamer zitten ook in alle gemeenten meedoen. Daarnaast geldt dat de opkomst bij de verkiezingen voor de gemeenteraad bijna een kwart lager ligt dan bij de Tweede Kamer. Door een dermate grote groep thuisblijvers kan de uitslag een vertekend beeld geven.
Bovendien wordt de vergelijking bemoeilijkt doordat bij de verkiezingen voor de gemeenteraden veel kiezers –in 2018 bijna 29 procent (!)– hun stem geven aan lokale partijen. Ook dat vraagt terughoudendheid bij het interpreteren van de uitslag voor de verhoudingen in de Tweede Kamer.
Belangrijk is echter om niet alleen te kijken naar de landelijke effecten. Dat zou de importantie van de lokale democratie tekortdoen. Gemeenteraden spelen een essentiële rol in ons staatsbestel, want op vele terreinen bepalen zij in hun woonplaats wat er gaat gebeuren op het gebied van bijvoorbeeld de zorg, energietransitie, woningbouw en de veiligheid.
Als het gaat om het stemgedrag bij de gemeenteraadsverkiezingen is er sprake van een ingrijpende kentering, omdat de principiële en ideologische binding van kiezers met een partij sterk is afgenomen. Steeds vaker wordt de partijkeuze bepaald door plaatselijke vraagstukken. Voor ruim de helft van de kiezers geeft dit de doorslag.
Vooral deze ontwikkeling heeft gezorgd voor een opmars van lokale partijen. Veel kiezers stemmen op de ”lokalo’s”, omdat ze –ten onrechte– vinden dat deze meer oog hebben voor plaatselijke aangelegenheden dan gemeentelijke fracties van bijvoorbeeld VVD, CDA of PvdA. Bovendien krijgen de lokale partijen veel stemmen van kiezers die kritisch zijn op landelijke partijen.
De enorme groei van de lokale partijen vraagt wel om een kanttekening, zeker met het oog op kiezers met een christelijke achtergrond. In gemeenteraden komen allerlei onderwerpen aan de orde waarbij Bijbelse principes belangrijk zijn. Denk aan kwesties als koopzondagen, de zorg, evenementen, sportwedstrijden op zondag, duurzaamheid, gokbeleid en coffeeshops.
Menige lokale partij denkt hier vaak anders over dan een orthodox-christelijke partij, omdat op hun lijst mensen staan met vaak heel verschillende achtergronden, waardoor ze vooral bij principiële onderwerpen een andere koers varen. Daarom de oproep om in maart niet thuis te blijven én om een verantwoorde keus te maken. Ofwel: stem lokaal, maar kies christelijk.
De auteur is adjunct-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad
