Dat blijkt uit maandag gepubliceerd onderzoek van TNS NIPO in opdracht van de vakbonden FNV Bondgenoten, CNV Bedrijvenbond en VVMC. Het bureau heeft 637 passagiers ondervraagd.

Treinreizigers krijgen te maken met zwartrijders, dronken mensen, junks en bedelaars. „Iemand griste een tas weg op het moment dat de trein zou gaan rijden en sprong toen uit de trein en verdween in een andere”, aldus het onderzoeksrapport.

Een andere geïnterviewde gaf aan dat hij liever ergens anders gaat zitten als dronken reizigers schreeuwend rondlopen. Een enkele keer kwam het voor dat een passagier met zijn geslachtsdeel ontbloot door de trein liep.

Overdag is de trein het veiligst. ’s Avonds hebben de meeste incidenten plaats, zo blijkt uit de studie. Ongeveer 62 procent van de reizigers voelt zich tijdens de avonduren redelijk veilig, 24 procent krijgt dan een onveilig gevoel.

Veel treinreizigers zien de conducteur als bewaker van de sociale veiligheid. Een overgrote meerderheid, vooral vrouwen en ouderen, voelt zich meer op haar gemak als een conducteur aanwezig is.

Door overheidsbeleid dreigen de conducteurs echter van een aantal verliesgevende lijnen te verdwijnen, stelt FNV Bondgenoten. Daarnaast zijn er minder conducteurs nodig door de invoering van de chipkaart voor het openbaar vervoer. Daardoor moet zwartrijden veel moeilijker worden.

Driekwart van de reizigers denkt dat de trein onveiliger wordt als de conducteur verdwijnt. Een meerderheid van de geïnterviewden is dan ook tegen de plannen van de Nederlandse Spoorwegen om minder conducteurs in te zetten. Eenvijfde overweegt zelfs minder met de trein te reizen als er minder toezicht komt.

De NS zet volgens een woordvoerder in op een flexibelere inzet van het personeel. Bepaalde trajecten zijn onveilig en juist daar zal worden gecontroleerd, aldus de zegsman. Hij sluit niet uit dat de NS de conducteur weghaalt op routes waar nooit iets gebeurt. Het spoorbedrijf verwacht daarnaast veel minder overlast van zwartrijders als de chipkaart is ingevoerd.

Intussen willen de Nederlandse Spoorwegen af van de dubbele bemanning in de avonduren op de probleemlijn Hoorn-Enkhuizen omdat de overlast van hangjongeren de laatste tijd flink is afgenomen. Dat zei FNV-bestuurder R. Berghuis maandag.

Vorig jaar kwam het traject herhaaldelijk in het nieuws doordat jeugd voor veel overlast zorgde. De hangjongeren kwamen zelfs bekend te staan als treinterroristen. De vakbonden en de NS kwamen in november vorig jaar een aantal maatregelen overeen die een einde aan de problemen moesten maken.

Een daarvan was de inzet van dubbele bemanning op de dubbeldekstreinen in de avonduren. Ook besloten de partijen om een extra ploeg op het traject te laten controleren. Deze maatregel wil de NS wel handhaven, aldus Berghuis. De bonden en de NS houden vrijdag twee hoorzittingen voor het personeel over de plannen.