Wees zuinig met energie
We zitten midden in een energietransitie en nu dreigt er ook nog eens schaarste. ‘Groene’ leveranciers –wind, zon, biomassa– laten ons op de tocht en in de kou staan. Bovendien is het stroomnet niet berekend op de explosief gegroeide vraag naar, en het aanbod van energie. Het kraakt, kreunt en piept aan alle kanten.
In 2050 moeten we CO2-neutraal zijn. Alles op stroom: wagenpark, industrie, huishoudens. Voeg daar de grootse bouwplannen bij, de verdere digitalisering en de stroomslurpende datacenters die als sprinkhanen over het land zwermen. We willen online blijven. Meer opwekcapaciteit is dus nodig, maar niemand wil een windmolenpark of zonneveld bij huis. Windmolenboeren krijgen de wind van voren. Biomassacentrales liggen onder vuur. GroenLinkswethouders nota bene laten alle groene beloften zwaar gesubsidieerd in rook opgaan. En Ruttes troostpleister uit zijn eerste verkiezingsdebat voor wegzakkend Groningen, een kerncentrale, viel daar niet in goede aarde.
Een oude discussie laait weer op. De beproefde strategie van pappen en nathouden. Tegenstanders van atoomenergie vormen een slinkende minderheid. Ook onder de RD-lezers. Zo bleek vorige week. In De Telegraaf is oud-minister Plasterk al jaren warm pleitbezorger van kernenergie. Het grote voordeel: geen broeikasgassen. Bovendien veilig en goedkoop. Dat is echter de vraag. Er blijft radioactief afval over. Dat kun je diep in de grond isoleren, maar in Duitsland blijkt een oude zoutmijn een minder veilige opslag dan gedacht. Je mag het spul ook niet exporteren naar een derdewereldland, maar er wel toekomstige generaties mee opzadelen.
Ongevallen met kerncentrales zijn schaars, vier in zeventig jaar, maar gaat het mis, dan kan het raak zijn. Nog iets: aan de bouw ervan hangt een forse prijskaart. Verwachte bouwtijd en kosten worden tot nu toe steeds fiks overschreden. Dat blijkt in Finland (Olkiluoto) en Frankrijk (Flamanville). Het gaat over jaren en miljarden.
Energiehonger leidt tot meer behoefte aan cruciale grondstoffen (lithium, kobalt, mangaan). Roofbouw op de aarde, milieuschade en sociaal onrecht nemen we op de koop toe. Zijn er dan echt geen grenzen aan de groei? Of zitten we gevangen in het systeem van ”nooit genoeg”? Inmiddels rijzen de prijzen van gas en elektrisch de pan uit. Zetten die de rem op verspillend gebruik? Waarom moet heel het land baden in licht? Er valt nog heel veel te besparen. Ook thuis.
Waren we maar allemaal Zeeuwen. „Ons minsen bin zuunig.” Wees het ook met energie.
