Prins Bernhard liet geheugen testen
Prins Bernhard heeft in de tijd van de Lockheed–affaire zijn geheugen laten testen bij een psychotechnisch laboratorium in Londen. De test wees uit dat de prins een uitstekend professioneel geheugen had, maar dat zijn geheugen voor gewone, alledaagse dingen zeker niet beter was dan dat van andere mensen. Omdat de prins ook nog eens een overbezet leven leidde, was het volgens de onderzoekers niet abnormaal dat hij veel dingen was vergeten.
Dat heeft publicist prof. H. van Wijnen maandag gezegd. Van Wijnen publiceerde in 1992 een biografie over het werkzame leven van de prinsen Bernhard en Claus. In de jaren zeventig sprak Van Wijnen meermalen langdurig met prins Bernhard. „Hij was buitengewoon verbaasd over alle dingen waarmee de onderzoekscommissie in de Lockheed–affaire hem confronteerde en die hij zich absoluut niet kon herinneren, terwijl het volgens anderen onmogelijk was dat hij dat niet meer zou weten. Hij heeft zichzelf later ook beroepen op een geheugenprobleem", aldus Van Wijnen.
Van Wijnen zegt wegens het geheugenprobleem van de overleden prins „buitengewoon wantrouwend" te staan tegenover allerlei kleine en grotere onthullingen die aan het licht komen sinds zijn dood vorige week. „Dat de prins tegenover de ook al overleden Martin van Amerongen expliciet heeft toegegeven dat hij 1 miljoen dollar van Lockheed heeft ontvangen, is op zich nieuw. Maar er bestaat geen enkel document van die bekentenis. En dat gecombineerd met de onnauwkeurige manier van spreken van de prins en de neiging van alle heel oude mensen om heen en weer te springen in de tijd, doet mij twijfelen aan de onomstotelijke juistheid van die bekentenis."
De schrijver maakte zelf ook een staaltje van Bernhards haperend geheugen mee, zegt hij. „Ik zag in de jaren zeventig af van mijn boek, omdat ik over te weinig onweerlegbare bewijzen kon beschikken. Maar in 1992 mocht ik als eerste de persoonlijke archieven van prins Bernhard inzien en toen kon ik allerlei dingen controleren."
„Ik vond bedel– en bedankbriefjes van oud–minister Lubbers van Economische Zaken, die de prins had ingeschakeld om aan olie te komen uit Teheran. Dat gebeurde in hetzelfde kabinet–Den Uyl, dat de prins zo hard viel om de te grote vrijheid die hij had genomen onder voorgaande kabinetten. Ieder ander mens had triomfantelijk met die briefjes gewapperd in die tijd, maar Bernhard was het totaal vergeten", aldus Van Wijnen.
Onderzoeksjournalist Ruth Nederveen graaft sinds enkele jaren in het leven van prins Bernhard. Zij wil volgend jaar samen met schrijfster Annejet van der Zijl „de eerste Bernhardbiografie die helemaal waar is" publiceren. Ook zij is al veel tegenstrijdigheden tegengekomen in verhalen van mensen die zeggen dat ze vertrouwelingen van de prins waren. Zij heeft daar een andere verklaring voor: „Prins Bernhard was een echte verteller. En vertellers hebben nu eenmaal de neiging om beelden in te kleuren".
Nederveen is, zegt zij, gefascineerd door de figuur Bernhard. „Er zitten zoveel tegenstrijdigheden in die man. Ik kan na drie jaar onderzoek nog steeds niet zeggen wie hij was, omdat fictie en werkelijkheid steeds door elkaar lopen. Wel blijkt dat hij met name in privé–gesprekken erg onbevangen was, soms op het gevaarlijke af."
Nederveen heeft sinds het overlijden van de prins wel wat nieuwtjes gehoord uit de mond van mensen die persoonlijk contact hadden, zegt zij. Van Wijnen haalt er zijn schouders over op: „Prins Bernhard heeft in zijn lange leven ontelbaar veel van dergelijke contacten voor langere of kortere tijd gehad. Deze wonderlijke wedijver in wie hem het beste kende, zegt staatkundig helemaal niets. En nogmaals: de prins hield van de waarheid, maar hij bepaald niet notarieel nauwkeurig."
