Het lijkt er niet op dat de Verenigde Staten veel vertrouwen hebben in een goede uitkomst van een nieuwe ronde gesprekken tussen minister Antony Blinken en zijn Russische ambtsgenoot Segej Lavrov, vrijdag in Genève. Vrijwel tegelijk met de aankondiging ervan besloot het Pentagon zo’n 200 miljoen dollar te investeren in militaire steun aan Oekraïne.

In Rusland heerst er zeker zoveel pessimisme over de gesprekken. Moskou en Washington bevinden zich op „twee compleet verschillende sporen”, zei de besnorde woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov, afgelopen weekend na een week van moeizame onderhandelingen. Volgens Lavrov ligt de bal bij de Amerikanen om Rusland veiligheidsgaranties te geven.

Niemand had overigens verwacht dat de gesprekken van vorige week ergens toe zouden leiden. Ook Rusland zelf niet. Het merendeel van de eisen is dermate verstrekkend dat de VS en de NAVO er onmogelijk mee kunnen instemmen.

Eisen

Leidend voor Ruslands wrok zijn „politieke toezeggingen” die volgens Lavrov door de NAVO zijn gedaan in de jaren 90 en een „mondelinge belofte” van de toenmalige Amerikaanse president George H.W. Bush. De NAVO zou zich na de eenwording van Duitsland niet verder uitbreiden. Dat gebeurde echter wel.

Intussen lopen de spanningen aan de grens met Oekraïne op. Op sociale media komen steeds meer video’s voorbij met Russisch militair materieel op treinen en in konvooien die van Ruslands Verre Oosten naar het westen worden verplaatst. Zelfs de machtige Iskanderraketten zijn gespot op transport.

Op de Russische staatstelevisie klinkt steeds vaker dat Oekraïne wel eens een aanval zou kunnen doen op de twee afvallige republieken in Oost-Oekraïne. Zo moet het Russische volk overtuigd worden van de rechtvaardigheid van een Russische militaire operatie.

Dat een eventueel lidmaatschap voor Oekraïne bij de NAVO voor Rusland een „rode lijn” is, is inmiddels duidelijk. Het Kremlin zal er alles aan doen om te voorkomen dat Oekraïne onderdeel wordt van de NAVO, waarmee Washington kernwapens op vijf minuten van Moskou zou kunnen plaatsen.

Cubacrisis

De Russen dreigden deze week met de verplaatsing van kernwapens van Venezuela naar Cuba. Daarmee zou de afstand van Russische kernwapens tot Amerikaanse steden ook enkele minuten zijn.

De huidige spanningen zijn voor de Russen vergelijkbaar met de Cubacrisis. Tijdens die crisis, in 1962, plaatste Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov kernwapens op Cuba. De toenmalige Amerikaanse president John F. Kennedy dreigde militaire installaties in Cuba te bombarderen.

Rond Oekraïne is er sprake van een soortgelijke situatie, stelt de Russische politicoloog Aleksandr Rar. In 2022 doet Poetin wat Kennedy eerder deed: dreigen. „Gelukkig vonden Moskou en Washington toen een compromis”, aldus Rar op zijn Telegramkanaal.