Een groot deel van Nederland heeft een zeer zachte decembernacht achter de rug. In het Zeeuwse Westdorpe werd het in de nacht van woensdag op donderdag niet kouder dan 13,1 graden. Daarmee is volgens weer.nl het oude landelijke warmterecord –12,7 graden in Eindhoven op 17 december 2015– voor deze maand verbroken. Maar er komt meer aan.

Gaat de temperatuur op 1 januari ook een record breken?

Daar lijkt het wel op. De maximumtemperatuur in De Bilt komt zaterdag naar verwachting uit op 14,3 graden Celsius. Zulke temperaturen op 1 januari komen slechts eens in de 10 tot 25 jaar voor, laat het KNMI weten. Het oude warmterecord stamt uit 2012. Op de eerste dag van het jaar werd het toen 14,2 graden in het Zeeuwse Westdorpe. In De Bilt werd het toen 10,2 graden.

Als het op nieuwjaarsdag 15 graden of warmer wordt, is er sprake van de vroegst gemeten lentetemperatuur ooit in het jaar. Dat record stamt van 5 januari 1999, toen werd het in Oost-Maarland in Zuid-Limburg 16,4 graden.

Een ander record gaat komende nacht ook sneuvelen. Dan zakt het kwik niet onder de 10 tot 12 graden. Een warmterecord, want volgens weer.nl lag de minimumtemperatuur op oudejaarsdag nooit boven de 10 graden.
Ook oudejaarsdag kan een temperatuurrecord opleveren, met 15 graden in het zuiden. De officieel warmste oudejaarsdag was in 2017, toen werd het in De Bilt 13,7 graden. Het  lag de minimumtemperatuur op oudejaarsdag nooit boven de 10 graden.
Ook oudejaarsdag kan een temperatuurrecord opleveren, met 15 graden in het zuiden. De officieel warmste oudejaarsdag was in 2017, toen werd het in De Bilt 13,7 graden. Het record kwam die dag op 14,5 graden in Arcen.

De jaarwisseling zou weleens de warmste ooit kunnen worden. De nacht naar zaterdag verloopt zacht: het wordt zo’n 10 graden en het is druilerig. „Alleen in 1921 en 2012 hadden we vergelijkbare temperaturen”, aldus weer.nl.

Gaat de temperatuur komend jaar vaker warmterecords breken?

Dat is nog onbekend. Maar op basis van de huidige trends verwacht het KNMI dat de maximumtemperatuur in op 1 januari 2050 1 tot 2 graden hoger zou kunnen zijn.

Extreme kou op Nieuwjaarsdag wordt steeds zeldzamer. Het laagterecord op 1 januari is gemeten in 1997. Het KNMI registreerde in De Bilt een minimumtemperatuur van -13,8 graden en een maximum van -7,3 graden.

Wat veroorzaakt de hoge temperaturen rond de jaarwisseling?

Nederland bevindt zich op de grens waar lucht uit de poolstreek in het noorden de tropische lucht uit het zuiden tegenkomt. Op die plaats vormt zich een front, in dit geval een warmtefront.

De overgang van koude naar warmte levert in het algemeen lichte, maar langdurige regen op. Achter de miezerregen van woensdag aan stroomde bijzonder zachte lucht vanaf de Canarische Eilanden Nederland binnen.

Wat zeggen de hoge temperaturen over het verloop van de winter?

Weinig, maar toch wel iets: de winters worden gemiddeld warmer. „Over het algemeen warmt de aarde op. We zien dat Europa sneller opwarmt dan de rest van de wereld. De winters waren zachter doordat de wind vaker uit het westen komt. Ook in Nederland is de temperatuur in de afgelopen dertig jaar in alle seizoenen toegenomen”, verklaart Josine Camps van KNMI desgevraagd.