De oplopende geweldsspiraal tussen Israël en de Palestijnen vertoont tekenen van een totale oorlog. De volledige bezetting van de autonome Palestijnse gebieden, zoals Ramallah, Jenin en Bethlehem, door het Israëlische leger laat zien dat de regering-Sharon genoeg heeft van een gematigde politiek. De harde lijn van de extreme krachten in de regeringspartijen, de Likud-partij en de Arbeiderspartij, ondersteund door Washington, hebben op dit moment de ondersteuning van een grote meerderheid van de Israëlische bevolking. De extremistische aanslagen van Hamas, de Islamitische Jihad en de Al-Aqsa Brigade in Israëlische steden de afgelopen weken hebben de voedingsbodem gelegd voor deze totale oorlog.

Het einde van het oude vredesproces is allang bereikt. Arafats rol hierbij is van doorslaggevende invloed. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat hij de oude rol van politicus heeft ingeruild voor terroristenleider. Veel westerse analisten leggen de schuld van de escalatie bij de regering-Sharon. Zij vergeten echter dat bij deze strijd de rol van Arafat niet moet worden onderschat.

Vernietiging Israël
Arafat, als zogenaamde Palestijnse president, heeft de totale macht in de Palestijnse gebieden. De Palestijnse Autoriteit moet verantwoordelijk worden gesteld voor de voortdurende Palestijnse aanslagen. Het is zijn eigen achterban waaruit de Al-Aqsa Brigade de rekruten haalt. Arafat is in staat, als hij hiertoe bereid is, om daadkrachtig en met veel effect op te treden tegen de terroristische infrastructuur. Op dit moment staat de Palestijnse leider echter volledig achter de escalatie. Onder de Palestijnen heerst onterecht het gevoel dat via geweld een einde kan worden gemaakt aan de Israëlische bezetting, conform het succes van de Hezbollah. Deze analogie gaat echter in het geheel niet op in deze kwestie. Voor de Israëlische staat gaat het nu om het voortbestaan. Het toelaten van Palestijns geweld zal alleen maar het streven van Arabische extremisten de staat Israël helemaal te beëindigen ondersteunen. Arabische vredesvoorstellen geven dit duidelijk aan. Het Saudische vredesplan van prins Abdullah, door het Westen en de Arabische staten omarmd als een godsgeschenk, is in essentie niks anders dan een nieuwe uitgave van de oude Arabisch-Palestijnse gedachte tot vernietiging van Israël. De Israëlische terugtrekking uit alle bezette gebieden (veroverd op de Jordaniërs in 1967, die het hadden geannexeerd na 1948), een Palestijnse hoofdstad in Oost-Jeruzalem, in combinatie met de terugkeer van alle Palestijnse vluchtelingen naar de oude (Israëlische) gebieden, zou het directe einde betekenen van de Israëlische staat.

Het extremisme onder de Palestijnen wordt tevens gestimuleerd door de agressieve opstelling van de Arabische buurstaten. Egypte, Syrië, de Golfstaten en Libanon ondersteunen steeds meer de escalatie van het Palestijnse geweld. Het afbreken van de diplomatieke kanalen, het aannemen van moties waarin Israël totaal wordt veroordeeld en het financieel ondersteunen van de terroristische bewegingen betekent het einde van het vertrouwen onder de Israëliërs dat met de Arabische staten kan worden onderhandeld. De Syrische ondersteuning van Hamas, Hezbollah en andere terroristische facties brengt alleen nog maar meer geweld in het conflict.

Lid van EU
Het is duidelijk dat de situatie explodeert. Hoe nu verder? De keuze is niet meer aan de Israëlische, maar aan de Palestijns-Arabische kant. De Palestijnen moeten nu kiezen uit twee opties.

Het aandringen op vreedzaam overleg zonder vooraf al condities op te stellen is de beste optie. De andere optie is een herhaling van Yom Kippur, een totale oorlog. Het zou niemand moeten verbazen als Israël preventief zal optreden tegen mogelijke Syrische troepenverplaatsingen in Libanon of gerichte luchtacties zal ondernemen tegen diverse bases in omringende landen. Verdere aanslagen, een mogelijk verdrijven (of doden) van Arafat en een bezetting van alle Palestijnse gebieden en delen van de omringende staten behoren tot de mogelijkheden waaruit een totaal regionaal militair conflict voortvloeit. De uitkomst staat bijna vast, maar ten koste waarvan is onbekend.

Gezien deze ontwikkelingen wordt de roep op alternatieve oplossingen groter. De onderliggende angst bij Israëliërs is de onveiligheid in de regio. De veiligheid van Israël, de noodzaak tot militair-strategisch veilige grenzen regeert elke mogelijke vredesoptie. De vredesverdragen tussen Israël en Egypte of Jordanië zijn niet gebaseerd op wederzijdse economische en culturele betrekkingen of belangen. Nee, ze zijn gebaseerd op het feit dat vrede met deze twee Arabische staten de angel uit de Arabische militaire optie tegen Israël haalt.

Israëls vriendschap met de VS is noodzakelijk, om te kunnen rekenen Amerikaanse militaire actie tegen de Arabische staten. Deze bilaterale verstrengeling heeft echter de laatste jaren geresulteerd in een misplaatst veiligheidsgevoel bij de Israëliërs. Voor een mogelijke vrede kan hierbij de EU, samen met de VS, een andere optie bieden. Een aantal Israëlische politici en generaals hebben al eens geopperd dat Israël lid van de EU (WEU) en (of) van de NAVO zou moeten worden. Deze wens zou mijns inziens door de EU moeten worden ondersteund. Israël zou niet alleen worden geïntegreerd in de economische markt (EU), maar zich tevens veiliger kunnen voelen als lid van de NAVO. Want een aanval op één lidstaat is een aanval op allen!

David en Goliath
Dit zou een einde kunnen maken aan de inflexibele opstelling van de Israëliërs bij elke vredesonderhandeling met de Arabische partijen. Als de veiligheid van de Joodse staat door de NAVO wordt gegarandeerd, zullen er makkelijker andere concessies worden gedaan. De underdogpositie (het David-syndroom) zou kunnen worden ingeruild voor een economisch-militaire machtspositie die niet meer kan worden aangetast door de Arabische wereld. Wederzijds overleg zou weer mogelijk zijn, zonder dat de angst voor onveilige grenzen als een zwaard van Damocles boven de Israëlische hersenspinsels hangt.

De EU zou dan, zonder financiële middelen, bij kunnen dragen aan een nieuwe opening tot vrede. Als de EU landen als Turkije of Oost-Europese landen kan integreren, is dit zeker mogelijk met een zeer westers georiënteerd, hypertechnologische samenleving als de Israëlische. De status-quo van de huidige geweldsspiraal kan dan worden verlaten.

Het zal nog steeds een lange weg naar vrede zijn, maar de veiligheid van de Joodse staat is gegarandeerd. Kwesties als Jeruzalem of de terugkeer van miljoenen Palestijnen zijn dan misschien gedeeltelijk bespreekbaar. Maar de angst voor een totale oorlog met de Arabische buurstaten is dan een idee van het verleden. Geen enkele extremist in Syrië of Libanon zal het wagen een grootschalig militair conflict aan te gaan met de krachten binnen NAVO. Op dit moment liggen de verhoudingen anders. Zes miljoen Joden tegenover honderden miljoenen Arabieren is een David-Goliath-kwestie. Een verhouding waarin extremisme welig tiert.

De auteur is Midden-Oostendeskundige en politiek-militair analist.