CLAIM

„6.267.466 vaccindoden wereldwijd in 11 maanden.” „Aantal doden Covid-injecties nu 5427 procent hoger dan van álle andere vaccins in afgelopen tien jaar.” „Er zijn nu meer mensen vermoord door injecties met Covid-19-substanties in 11 maanden tijd dan dat er Joodse mensen zijn vermoord in vijf jaar tijd van de Tweede Wereldoorlog.”

BESCHRIJVING

De genoemde citaten komen respectievelijk van website De Rokende Vlaswiek van G. P. P. Burggraaf, blogsite Gereformeerd Venster en discussieplaform Café Weltschmerz. Ze stellen dat de dodelijke bijwerkingen van de coronavaccins niet worden gerapporteerd of door instituten als het Bijwerkingencentrum Lareb worden verdonkeremaand of verzwegen.

Ook bronnen als de Buitenparlementaire Onderzoekscommissie 2020 (BPOC), Xandernieuws.nl en de Groene Rekenkamer spreken deze zorg uit. „We hebben in de door Lareb verstrekte gegevens tot oktober –voor alle medicatie samen– nu ontdekt dat er op dat moment eigenlijk sprake zou moeten zijn van circa 236.000 meldingen, terwijl er slechts 147.646 zijn gerapporteerd.”

BELANG

Als deze beweringen juist zijn, gaat het om een heel ernstige kwestie. De campagne van de overheid om vaccinatie te bevorderen zou dan juist de oorzaak zijn van grote aantallen sterfgevallen.

BEOORDELING

Om te beoordelen of deze beweringen juist zijn, moeten we eerst nagaan wat er precies verstaan wordt onder bijwerkingen en hoe die worden verwerkt.

Wanneer is iets een bijwerking?

Een bijwerking is een reactie op een geneesmiddel die schadelijk en onbedoeld is. Bij Bijwerkingencentrum Lareb zijn sinds de start van de vaccinatiecampagnes ruim 170.000 mogelijke bijwerkingen gemeld: miskramen, menstruatieproblemen, hoge bloeddruk en honderden sterfgevallen.

Mógelijke bijwerkingen zijn niet vanzelfsprekend dóór het geneesmiddel veroorzaakt. Als iemand een dag na vaccinatie koorts krijgt en de dag erna overlijdt, hoeft dat niet het gevólg te zijn van vaccinatie.

Dat is het eerste belangrijke punt: een mógelijke bijwerking is pas écht een bijwerking als is aangetoond dat die veroorzaakt werd door het geneesmiddel. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG)zoekt alle signalen van mogelijke bijwerkingen tot de bodem uit en bepaalt dan of de bijsluiter aangepast moet worden.

Is het verplicht om bijwerkingen te melden?

Iedereen kán bijwerkingen melden. Maar artsen en andere hulpverleners zijn verplicht om onmiddellijk ernstige bijwerkingen te melden, zelfs als ze alleen maar vermoeden dat die het gevolg kunnen zijn van vaccinatie. Dat geldt voor ernstige bijwerkingen, dus bijwerkingen die leiden tot ziekenhuisopname of de dood. De verplichting staat in de Geneesmiddelenwet (art. 78).

Gebeurt dat ook? Kloppen de cijfers van Lareb wel?

Volgens de Groene Rekenkamer zijn er 88.000 bijwerkingen ‘verdwenen’. De organisatie vraagt zich af waarom het Lareb die niet heeft gerapporteerd.

„De Groene Rekenkamer gaat uit van een verkeerde veronderstelling”, reageert Agnes Kant, directeur van Lareb. „Die meent uit onze nummeringssystematiek af te kunnen leiden hoeveel meldingen wij zouden hebben ontvangen. Maar de volgnummers worden niet alleen gebruikt voor nieuwe meldingen, maar ook voor aanvullende informatie bij eerdere meldingen die is opgevraagd om een duidelijker beeld te krijgen van een melding. Lareb heeft ruim 170.000 meldingen ontvangen. Om een goed inzicht te krijgen wordt informatie gevraagd over de vaccinatie, medicijngebruik, onderliggende aandoeningen en ervaren klachten. Omdat deze informatie bij de eerdere melding wordt opgeslagen, gebruikt Lareb meer nummers dan er meldingen zijn.” De Groene Rekenkamer zit er dus naast met zijn aantallen.

Maar de stichting BPOC meldt veel hogere aantallen sterfgevallen dan Lareb?

Allereerst: de melding van een sterfgeval als mogelijke bijwerking is iets heel ernstigs en dient zorgvuldig te worden onderzocht. Het meldpunt van BPOC is een burgerinitiatief, geen officieel meldpunt. Het BPOC-meldpunt heeft geen status, evenmin als bijvoorbeeld het meldpunt van Artsen voor vrijheid op Telegram. Lareb is een onafhankelijke stichting, staat onder toezicht van het ministerie van VWS en werkt volgens ISO-9001 gecertificeerde kwaliteitsnormen. Lareb rapporteert alle gemelde bijwerkingen op zijn website.

„De BPOC noemt zich een onderzoekscommissie, maar is niet inhoudelijk deskundig en ervaren in het onderzoek naar bijwerkingen”, reageert Kant. „De commissie is helaas vooral geïnteresseerd in haar eigen gelijk. Om die reden hecht ik geen waarde aan hun beweringen.”

De BPOC meldt inderdaad hogere aantallen sterfgevallen, 2601 personen. Lareb heeft 596 meldingen van overlijden geregistreerd. Dat is opmerkelijk, want bij elk sterfgeval is een arts betrokken en die is verplicht het sterfgeval direct te melden bij Lareb als hij een verband vermoedt met vaccinatie. Of dat altijd gebeurt, is moeilijk te controleren.

Voor een goede veiligheidsbewaking is het noodzakelijk dat gevaccineerden, hun naasten of zorgverleners vermoedens van bijwerkingen rechtstreeks melden bij Lareb, stelt Kant. „We hebben dat bij de BPOC benadrukt. Lareb heeft dertig jaar ervaring en expertise om daar geheel onafhankelijk, objectief en niet vooringenomen mee om te gaan. We hebben de BPOC er ook op gewezen dat het opzetten van een separaat meldpunt niet in het belang van de veiligheidsbewaking is.”

Amerikaanse cijfers tonen juist aan dat mensen overlijden door vaccinaties, zegt Gereformeerd Venster in een nieuwsbrief op 29 november.

„Uit gelekte Medicare Data blijkt dat in september 2021 al bijna 50.000 Amerikanen binnen twee weken na hun injectie zijn gestorven. Bewijs toont duidelijk aan dat sterfgevallen wereldwijd toenemen na injecties.”

Deze bewering circuleert al enkele maanden op sociale media en is onder andere overgenomen door Xandernieuws . De cijfers zouden afkomstig zijn uit een database van Medicare Tracking System van de FDA, de Amerikaanse medicijnenwaakhond. De Amerikaanse jurist Thomas Renz beweert te beschikken over gelekte cijfers: er zouden 47.465 mensen overleden zijn binnen twee weken na vaccinatie.

Gereformeerd Venster citeert Renz niet correct: het gaat niet om sterfgevallen in september maar om álle sterfgevallen van 65-plussers die optreden binnen twee weken na vaccinatie. Daarom zegt het getal van 50.000 helemaal niets, want er sterven in de VS dagelijks 5000 tot 6000 mensen in de desbetreffende leeftijdsgroep en dus ruim 77.000 per twee weken – ook zónder vaccinatie.

Maar de werkelijke aantallen zouden veel hoger zijn omdat mensen die niet melden.

„Er zijn in 11 maanden tijd al meer mensen vermoord met vaccins dan Joden in de Tweede Wereldoorlog.” Café Weltschmerz, dat deze vergelijking maakte, baseert zich op cijfers van de Europese variant op Lareb, EMA-EudraVigilance. In een video van 8 december volgt een berekening. Erik Boomsma, ondernemer en zelfbenoemd cijferdeskundige van Café Weltschmerz, telt daarin alle Europese sterfgevallen op waarbij er een verband mogelijk is met vaccinatie – waaronder de 596 in Nederland. Dat zijn er in totaal 32.652. Boomsma beweert dat maar 6 procent van alle bijwerkingen wordt gemeld, dus dat je dit getal met een factor 16 moet vermenigvuldigen: 544.200 doden in Europa. Als je die berekening uitbreidt naar de hele wereldbevolking, zouden er 6.267.466 doden zijn.

„Ruim 6,2 miljoen mensen doodgespoten.” De Rokende Vlaswiek heeft het verhaal van Boomsma integraal overgenomen. De berekening berust echter op drijfzand. Zo betreft het steeds vermoedens van bijwerkingen. Daarnaast raakt de vermenigvuldigingsfactor 16 kant noch wal. Boomsma haalt een wetenschappelijke publicatie aan uit 2006. Deze studie gaat over allerlei geneesmiddelen, waarbij grofweg 6 procent van de bijwerkingen wordt gemeld. Maar een maagtablet is iets anders dan een vaccin. En hoofdpijn als bijwerking is van een heel andere orde dan een overlijden. Bovendien ziet Boomsma een belangrijk punt uit de publicatie over het hoofd, namelijk dat juist bij vaccinaties de meldingsbereidheid vele malen hoger is. In de recentste studie in die publicatie is die zelfs 94 procent. Kortom: de vergelijking met de Tweede Wereldoorlog is niet alleen ongepast, maar gaat ook aan alle kanten mank.

Maar volgens recente Amerikaanse cijfers is de bereidheid om bijwerkingen te melden toch veel lager dan 94 procent?

BPOC en Gereformeerd Venster verwijzen naar het Amerikaanse ‘zusje’ van Lareb, het Vaccine Adverse Event Reporting System (Vaers). De werkelijke aantallen doden zouden veel hoger zijn omdat het Vaers aangeeft dat slechts 1 tot 10 procent van de bijwerkingen wordt gemeld. Het Vaers is inderdaad te vergelijken met Lareb: het is gebaseerd op vrijwillige meldingen. Toch zijn ook Amerikaanse artsen verplicht ernstige bijwerkingen (ook sterfgevallen) te melden.

De stelling dat maar 1 tot 10 procent van de bijwerkingen wordt gemeld, komt niet van het Vaers, maar uit een inmiddels verwijderde Facebookvideo. Milde bijwerkingen worden in de VS minder vaak gerapporteerd, maar uit studies rond ernstige bijwerkingen van andere vaccins is bekend dat 12 tot 76 procent van de bijwerkingen wordt gemeld.

Andere beweringen, zoals de 5427 procent hogere sterfte na vaccinatie tegen corona, zijn ook gebaseerd op de vrijwillige meldingen bij het Vaers. Het instituut heeft zelf in kaart gebracht hoe het aantal meldingen zich verhoudt tot de gemiddelde sterfte in dezelfde periode. Gedurende vier weken waren in Amerikaanse verpleeg- en verzorgingstehuizen 1,3 miljoen mensen gevaccineerd en waren er 129 meldingen van sterfgevallen. In dezelfde groep en in dezelfde tijdsspanne overlijden 11.440 (bijna 90 keer zo veel) mensen door natuurlijke oorzaken.

Die 129 meldingen vallen in het niet bij de algemene sterfte in die periode en daarbij geldt opnieuw dat het om vermoedens gaat. Of die werkelijk door het middel zijn veroorzaakt, moet worden onderzocht. Kant: „Het al dan niet moedwillig foutieve gebruik van aantallen meldingen blijft hardnekkig. Bij Lareb en alle vergelijkbare meldcentra in de wereld worden vermoedens van bijwerkingen gemeld. En dat wordt volop gedaan. Het is heel goed dat de drempel laag is om ervaringen te melden. Maar lang niet alles wat gemeld wordt, is een echte bijwerking van vaccinatie.”

Maar kunnen mensen dan niet overlijden door een vaccinatie?

Instanties als Lareb, EMA en Vaers registreren overlijdens ná vaccinatie. Deze gevallen hoeven niet noodzakelijkerwijs zijn veroorzaakt dóór vaccinatie. „Het feit dat iemand is overleden na te zijn gevaccineerd, betekent niet automatisch dat het overlijden is veroorzaakt door het vaccin. De regelgevende instanties van de EU bekijken alle rapporten zorgvuldig om te bepalen of een overlijdensgeval mogelijk verband houdt met een vaccinatie”, aldus EMA tegen persbureau AFP.

De meeste overheden geven voorrang aan het vaccineren van ouderen. Zij lopen in de regel toch al een grotere kans om te overlijden vanwege hun gevorderde leeftijd. Een vaccinatie kan niet voorkomen dat zij overlijden door andere oorzaken dan Covid-19. „Dat kan ook kort na vaccinatie gebeuren”, aldus EMA. Er hoeft dus geen oorzakelijk verband te bestaan tussen vaccinatie en overlijden.

Dagelijks beoordelen experts van Lareb de binnengekomen meldingen, legt Kant uit. „Indien nodig wordt ook nog extra informatie gevraagd. Wekelijks wordt ook gekeken of er bepaalde meldingen qua aantal uitspringen. Als dat zo is, doen we een zorgvuldige analyse. Onze experts kijken dan onder andere naar het aantal meldingen, overeenkomsten in de beschrijving en een patroon in de mogelijke bijwerking. Daarnaast onderzoeken ze of er ook andere oorzaken kunnen zijn voor de bijwerking, of er in de wetenschappelijk literatuur iets over is te vinden, en of deze in Europa of elders in de wereld ook al vaker gemeld is. Dat wordt allemaal meegewogen door experts van Lareb die daarin jarenlange ervaring hebben. Komen zij er niet uit, dan kunnen ze de hulp inroepen van externe experts, zoals medisch specialisten.”

CONCLUSIE

De bewering is ONJUIST. De harde claim dat het vaccin dodelijker is dan het virus en dat er daardoor meer slachtoffers zijn gevallen dan Joden in de Tweede Wereldoorlog, is met de gegeven onderbouwing onmogelijk hard te maken. Bronnen die hier melding van maken, leggen een schijnbaar (correlatief) verband zonder enig bewijs uit als een oorzakelijk (causaal) verband. Daarnaast gaan ze ervan uit dat bijwerkingen en sterfgevallen weinig gemeld worden, zodat de cijfers in werkelijkheid (veel) hoger zijn, maar daar zijn geen aanwijzingen voor.

In factcheckartikelen onderzoekt de redactie in hoeverre beweringen op feiten berusten.