De week voor Kerst is niet bepaald de periode waarin leerkrachten starten met het uitleggen van breuken en procenten, zegt Petra van Nederpelt. De orthopedagoog-generalist bij Driestar educatief wil maar zeggen: het effect van een week eerder vrij op de resultaten van leerlingen moet niet overdreven worden. „Op dat vlak is er echt geen reden tot paniek. De laatste schooldagen van het jaar staan vaak in het teken van gezelligheid en saamhorigheid: de juf leest langer voor en de leerlingen oefenen de liederen voor de kerstviering. Belangrijk, maar onderwijsinhoudelijk niet het meest spannend.”

Dat wil niet zeggen dat een vervroegde kerstvakantie helemaal geen gevolgen heeft, nuanceert de orthopedagoog. „Vooral voor kinderen die moeilijk kunnen meekomen, is dit verre van ideaal. Deze leerlingen zijn gebaat bij continue oefening voor bijvoorbeeld spelling en rekenen. Dat ze dat nu een week langer moeten missen, is niet bevorderlijk.”

Stress

Ook Ada de Jong, onderwijsadviseur en gedragswetenschapper bij KOC Diensten, en Thijs Bol, onderwijssocioloog aan de Universiteit van Amsterdam, luiden niet direct de noodklok over de impact van de vervroegde vakantie op de resultaten. Toch vinden ze die ook weer niet geheel zonder risico. De Jong: „Met name voor onderbouwleerlingen is het niet handig. Zo wordt in groep 3 de basis gelegd voor rekenen, taal en spelling. Na drie weken vrij zijn de kinderen er helemaal uit. En ze zitten natuurlijk al vaker thuis, bijvoorbeeld omdat ze in quarantaine moeten.”

Ook Bol wijst op die combinatie van factoren. „Vijf losse dagen minder les is niet zo’n ramp. Maar de grote onregelmatigheid in het schoolleven van de afgelopen twee jaar is wel nadelig, zowel cognitief als sociaal-emotioneel.”

Vooral op dat laatste vlak heeft de lange kerstvakantie impact, zeggen Van Nederpelt en De Jong. Beiden signaleren behoorlijk wat stress bij leerkrachten en ouders door de relatief onverwachte maatregel. Van Nederpelt: „Voor kinderen is het belangrijk dat opvoeders rust tonen en uitstralen dat ze de situatie overzien. Dat is nu niet het geval. Ik zal echt niet zeggen dat leerlingen daarvan langdurige schade ondervinden, maar ik merk wel dat een deel alle wisselingen lastig vindt.”

Door spanning wordt ieders lontje korter, zegt De Jong. „Opvoeders worden minder sensitief en reageren minder invoelend. Dat is begrijpelijk, maar werkt voor kinderen stressverhogend.”

Vuur

Of de schooldeuren maandag 10 januari weer zullen opengaan, is volgens onderwijssocioloog Bol nog maar de vraag. „Als extra maatregelen nodig zullen zijn, sluit ik niet uit dat die het onderwijs toch zullen treffen – zoals ook nu is gebeurd.”

Van Nederpelt durft er eveneens haar hand niet voor in het vuur te steken dat alle kinderen begin januari weer naar school mogen. „De laatste persconferentie stemt niet optimistisch. Mocht er een ‘kerstvakantie’ van vier weken of langer komen, dan is dat wel echt zorgelijk. In dat geval valt er een serieus gat.”