Buitenlandblik op het midden-oosten

Saudische kroonprins wil de lakens uitdelen in de Golf

Afgesloten wegen, scholen die eerder uitgingen, aangepaste vluchten: het kon bijna niemand in vijf van de zes Golfstaten ontgaan dat een hoogwaardigheidsbekleder zijn opwachting maakte. En niet zomaar iemand, maar de leider van de zesde en machtigste Golfstaat: kroonprins Mohammed bin Salman (MbS) van Saudi-Arabië. De afgelopen anderhalve week reisde hij als een wervelwind door de regio en bezocht Oman, de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Qatar en Koeweit.

Jacob Hoekman
13 December 2021 15:45
Mohammed bin Salman (l.) bezoekt Koeweit. beeld EPA
Mohammed bin Salman (l.) bezoekt Koeweit. beeld EPA

In al die landen werd hij met alle égards ontvangen – inclusief Qatar, dat tot begin dit jaar nog in diepe onmin verkeerde met Saudi-Arabië.

De Golftournee van MbS had een duidelijke reden: hij wil daarmee laten zien dat hij degene is die, als het er op aankomt, aan de touwtjes trekt in de Golf. Niet dat zijn gastheren dat overigens zo hebben opgevat; die zijn juist in toenemende mate autonoom en koppig.

Dat gold altijd het meest voor Qatar, dat een prima relatie onderhoudt met islamitische elementen die anti-Saudisch zijn, zoals Iran en de Moslimbroederschap. Maar dat is ook het geval voor Oman, dat al meer dan vijftig jaar bekend staat om zijn neutrale buitenlandpolitiek. En het geldt voor Koeweit, dat te eigenzinnig en te rijk is om een Saudische satellietstaat te willen worden.

Zelfs voor de Emiraten gaat dat op. Die waren tot voor kort weliswaar de meest hechte bondgenoot van de Saudiërs, maar steken op economisch terrein de grote buurman steeds meer de loef af. Niet voor niets kondigden de Emirati’s in de marge van het bezoek aan dat ze er voortaan een westers weekend op na gaan houden. Daar kunnen ze in Riyad, de Saudische hoofdstad, een puntje aan zuigen.

Eigenlijk is het van alle Golfstaten alleen Bahrein dat een brave navolger van de Saudische politiek genoemd kan worden. Kortom, voor MbS was er alle reden om zijn gezicht in de buurlanden te laten zien, temeer omdat hij de neuzen één kant op wil krijgen als het gaat om het grootste hoofdpijndossier: Iran. Dat dossier wordt deze week besproken op een topontmoeting van de leiders van de Golfstaten in Riyad.

Als het aan MbS ligt, doen de Golfstaten alléén zaken met Iran als Teheran hard wordt aangepakt op zijn nucleaire ambities. Op dit moment bevinden internationale besprekingen over dit zogenaamde atoomakkoord zich in een impasse. Als het de Golfstaten lukt om op dit punt één blok te vormen, is dat een krachtig signaal.

Maar MbS weet ook wel dat hij zijn partners in de Golf niet kan overvragen. Bovendien heeft hij oud-president Donald Trump verloren als geharnaste Iranhater in het Witte Huis. Daarom is hij het afgelopen jaar pragmatischer geworden als het om Iran gaat.

Waarschijnlijk komt er later deze week dus een mooie en vooral weinigzeggende verklaring vanuit Riyad dat alle Golfstaten het erover eens zijn om toch vooral in gesprek te blijven met Teheran. Maar onder die mooie woorden klopt nog altijd een zeurende hoofdpijn omdat de Saudiërs niet kunnen krijgen wat ze eigenlijk willen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer