Ligt de toekomst van de Golfstaten in de woestijn?
Het is bijna 2 december, en volgens de Unesco is dat de nieuwe Wereldtoekomstdag. Jazeker, de toekomst van de wereld heeft haar eigen datum gekregen. En dat is niet voor niets 2 december. Dat is namelijk de datum waarop de Verenigde Arabische Emiraten hun verjaardag vieren.
Precies vijftig jaar geleden, op 2 december 1971, sloegen zes emiraatjes in de woestijnen aan de oostkust van het Arabisch Schiereiland de handen ineen. Begin 1972 sloot zich nog een zevende emiraat aan.
Het resultaat was een nieuwe staat die als los zand aan elkaar leek te hangen, maar gaandeweg steeds meer eenheid ontwikkelde. Dat was vooral te danken aan dé grote visionair die de VAE een halve eeuw geleden op weg hielp: sjeik Zayed bin Sultan al-Nahyan, de ”vader van de natie”. Zayed al-Nahyan was oorspronkelijk de leider van het emiraat van Abu Dhabi (een van de zeven emiraten van de VAE) maar als president van de nieuwe staat stond hij erom bekend dat hij ook de andere emiraten hun aandeel gaf.
Wat volgde, waren vijftig jaren waarin de bomen tot in de hemel leken te groeien. Bijna letterlijk. In Dubai werd de hoogste toren ter wereld gebouwd, de Burj Khalifa. Voor de kust verrezen weelderige eilanden in de vorm van een palm of de wereldkaart. Sjeik Zayed al-Nahyan zelf werd een van de rijkste mensen ter wereld: bij zijn overlijden in 2004 bezat hij een geschat vermogen van zo’n 20 miljard dollar. Het sprookje in de woestijn bleek echt te bestaan.
Daarom legt 2 december als Wereldtoekomstdag een enorme claim op de VAE. Kan het sprookje met nog eens vijftig jaar worden verlengd? Ligt de toekomst, zelfs als er geen olie meer is, in de woestijn?
Als het aan de leiders van de VAE ligt, is dat inderdaad het geval. Meer dan de meeste andere Golfstaten kijken ze vooruit, naar nieuwe horizonten. De Emiraten hebben vorig jaar een raket naar Mars gelanceerd – de eerste ooit door een Arabisch land. Ze blijven bovendien nieuwe investeerders aantrekken door een gunstig werkklimaat te scheppen.
Maar ten koste van wat? De VAE staan er óók om bekend dat ze zo groot konden worden door alles en iedereen nauwgezet in de gaten te houden. Vriend en vijand worden tot in detail bespioneerd met behulp van Israëlische software. Vadertje staat is overal in de VAE.
De toekomst lijkt daar niet direct verandering in te brengen. Vorige week werd een enorm pakket aan nieuwe wetten goedgekeurd – de grootste hervorming van het wetssysteem in vijftig jaar. Onderdeel daarvan is, nota bene, het versterken van privacywetgeving voor burgers.
Toch maak ik me nog geen illusies. Ik lees in de wetten nog niet terug dat vadertje staat ook zichzelf aan banden legt. Integendeel, de rol van de staat wordt eerder verder versterkt. In een tijd waarin veel staten zich verregaande macht toebedelen, vind ik het dan ook een beetje zorgelijk dat uitgerekend de nationale dag van de VAE tot dag van de toekomst is gekozen.