Als dat zo is, heeft dat grote gevolgen voor het welzijn van kerk en christen. Ware blijdschap is een kernzaak van het geloof. De beleving dat men ”verheugd is in God” is essentieel voor het gezonde geestelijke leven. Blijdschap staat in de Bijbel nooit op zichzelf en is geen product van onze eigen akker. Ware blijdschap hangt samen met de beleving van Gods genade in Jezus Christus door het werk van de Heilige Geest. Bij Lukas treffen we opvallend veel vermeldingen over blijdschap aan. Het begin is al zo hooggestemd. Zacharias, Maria en Elizabeth zingen intens verblijd. De oorzaak ligt steeds in Gods verlossend handelen, dat verrassende, ongedachte wendingen tot stand brengt. Ware blijdschap is niet jezelf wat oppeppen, maar is je mee laten voeren door de aanbiddende verwondering over het heil dat is bereid. De bron van de Bijbelse blijdschap ligt Boven.

We horen in allerlei toonaarden de klacht over geesteloosheid. Het kerkelijk leven heeft te kampen met spanningen. Het ene kerkverband is daarover nogal open en het andere weet de zaken beter binnenskamers te houden. We stralen als kerken zo weinig blijdschap uit in een wereld die ten diepste echte vreugde zo nodig heeft. Er is in de samenleving veel oppervlakkig genieten, al of niet zondig van aard. Er is vaak sprake van holle, platvloerse pret. De amusementsindustrie wil zo graag weer op volle toeren draaien en de massa mist het gewone uitgaansleven. Voor velen hangt de zin van het leven nauw samen met allerlei vormen van vertier. Als de kerk nu een chronisch tekort aan blijdschap vertoont en blijft hangen in de groef van de klacht over allerlei beperkingen en spanningen mist zij een belangrijk deel van haar hoge roeping. Het anders zijn van de kerk moeten we niet primair zoeken in het feit dat zij zwaarder tilt aan het leven. Er rolt momenteel een golf van pessimisme over de wereld. Wat stellen wij als christenen daar nu tegenover? Als we niet verder komen dan het uiten van klachten en sombere toekomstbeelden missen we radicaal het onderscheidend vermogen.

Als er tekort is aan blijdschap in de kerk, doen we in de allereerste plaats de Heere tekort. Dan beleven we veel te weinig Zijn verlossend en heilbrengend handelen. Dat raakt de boodschap van kruis en opstanding. Ware blijdschap heeft alles te maken met het mogen leven uit de verzoening. De schuld is uit het boek gedaan! Het veelal ontbreken van die geloofszekerheid heeft ook verregaande gevolgen voor het zo weinig functioneren van de bevrijdende blijdschap. Dan moeten we niet min of meer bedekt de schuld elders zoeken, maar ons tekort aan geloofsvertrouwen onder ogen durven zien en vluchten naar de Bron van licht en leven.

Als er tekort is aan blijdschap in de kerk, doen we onze naaste en de wereld om ons heen tekort. Hoe kunnen zij nu heilig jaloers worden op een kerk die krakend en kreunend voortstrompelt en ondertussen links en rechts naar elkaar een sneer uitdeelt? Dat werkt niet en werft niet! Licht der wereld en zout der aarde zijn, is toch echt wat anders dan donkerheid, smakeloosheid en verdeeldheid manifesteren. Dat weten we als reformatorische christenen maar al te goed. Maar we maken ons er te vaak goedkoop van af door anderen te beschuldigen van oppervlakkige blijdschap.

Een tekort aan blijdschap, daarmee doen we ook onszelf tekort. We zouden geestelijk veel rijker kunnen leven als we ons meer lieten verwonderen door het heil dat bereid is. Dan zijn onze armoede en ons gebrek aan blijdschap een drijfveer om de ware vreugde in God te zoeken. Het is een verrassend, aanstekelijk en rijk leven. We zijn op weg naar de adventstijd en mogen weten van de genade van onze Heere Jezus Christus. Door Zijn armoede worden wij rijk en mededeelzaam. Dan verstaan en beleven we de toonhoogte van Lukas 1 en 2 en verkondigen ook wij grote blijdschap.

De auteur is emeritus hoogleraar Nieuwe Testament aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. Weerwoord gaat in op vragen die in deze tijd op christenen afkomen.