Vogelgriep valt letterlijk uit de lucht
De uitbraak van vogelgriep dinsdag op een kippenboerderij in Zeewolde zet de pluimveesector op scherp. Wat merkt de consument daarvan? Vijf vragen.
Wat is vogelgriep precies?
Het is een besmettelijke dierziekte die bij vogels voorkomt. In Zeewolde is een zogeheten hoogpathogene (zeer besmettelijke) variant opgedoken. De afgelopen jaren is dat vaker gebeurd. De grootste uitbraak in de recente geschiedenis was in 2003. Toen trof de vogelpest –die term wordt gebruikt als heel veel dieren tegelijk sterven– in heel Nederland 1349 pluimveehouderijen. In totaal werden meer dan 30 miljoen landbouw- en hobbydieren geruimd.
Waarom zijn pluimveehouders zo geschrokken?
Een uitbraak heeft meteen grote gevolgen. Het besmette bedrijf wordt geruimd en ligt op zijn minst dertig dagen stil. Ook bedrijven in de buurt zijn al die tijd geblokkeerd. Verder heeft minister Schouten van Landbouw een landelijke ophokplicht ingesteld. Ook geldt er een vervoersverbod in het gebied rondom de boerderij in Zeewolde. Daar ligt onder meer een bekende kuikenbroederij, waar veel kippenboeren hun dieren betrekken.
Nederland moet het opduiken van vogelgriep internationaal melden. Andere landen kunnen hun grenzen sluiten voor Nederlandse producten zoals eieren en kippenvlees. Daardoor komt de prijs die de boer ontvangt onder druk te staan.
Zo’n virus komt toch niet zomaar uit de lucht vallen?
Bijna letterlijk wél: bij eerdere uitbraken bleek dat trekvogels het virus bij zich dragen. Kippen die buiten lopen, zoals op de biologische boerderij in Zeewolde, kunnen met wilde vogels of met poep die ze laten vallen in contact komen en ziek worden. Ook kippen die altijd in een stal zitten lopen gevaar. Iemand die de stal binnenloopt, kan het virus meenemen via een restje vogelpoep onder zijn schoenen.
Kunnen mensen ziek worden?
Van het eten van eieren of kippenvlees krijg je geen vogelgriep. Maar mensen die in een besmette stal moeten werken en intensief contact hebben met zieke dieren zouden wel ziek kunnen worden. Meestal blijft het dan bij een milde vorm van griep, hoewel een ernstige infectie niet is uitgesloten.
Volgens deskundigen is het mogelijk dat het vogelgriepvirus muteert met een menselijk griepvirus. Als dat gebeurt, ontstaat een gevaarlijkere variant.
Is er kans op lege schappen?
Die kans is verwaarloosbaar, althans voor kippenvlees en gewone scharreleieren. Nederland produceert daarvan veel meer dan voor eigen consumptie nodig is. Als de landelijke ophokplicht lang duurt, dreigt wel een tekort aan zogeheten vrije uitloopeieren. Die verliezen hun status als de dieren meer dan 16 weken binnen moeten blijven.
Ik heb hobbyvogels. Moet ik die ook binnenhouden?
Je hoeft ze niet op te sluiten, maar moet ze wel je best doen om te voorkomen dat ze in contact komen met zieke wilde vogels of hun uitwerpselen. Je kunt je vogels in een volière houden of zeil boven een ren spannen. Tentoonstellingen zijn voorlopig verboden.