De nieuwe regels zijn het sluitstuk van de afspraken die zijn gemaakt na de diepe crisis van 2008 en de jaren erna. Toen dreigden tal van banken om te vallen omdat ze bijvoorbeeld te veel hypotheken hadden verstrekt die niet terugbetaald konden worden. Ze moesten worden gered met vele miljarden euro’s aan belastinggeld.

Banken moeten voortaan meer geld in kas houden om tegenslagen te kunnen opvangen, kwamen de EU en een groot aantal andere landen overeen in de zogeheten Bazel-afspraken. Bijvoorbeeld als ze krediet verstrekken aan bedrijven die niet door een kredietbeoordelaar zijn beoordeeld. Dat zou het weleens nog moeilijker kunnen maken voor het mkb om aan een lening te komen, waarschuwden critici. De Europese Commissie wil de nieuwe regels daarom niet vanaf 2023, maar vanaf 2025 gaan invoeren.

Ook mogen banken hun eigen modellen blijven gebruiken om de risico’s van een lening in te schatten. Wel worden die modellen aan bepaalde grenzen gebonden, zeggen de verantwoordelijke Eurocommissarissen Valdis Dombrovskis en Mairead McGuinness. De EU blijft de afspraken van Bazel ook met deze versoepelingen „trouw” naleven, bezweert de commissie.

De buffers van Europese banken zullen vanaf 2030 gemiddeld een kleine 9 procent groter moeten worden, becijfert de commissie. Als zij geen „rekening zou houden met de bijzondere omstandigheden” van de banken zou dat volgens haar meer dan twee keer zo veel zijn. De financiële sector zelf denkt het evenwel met nog minder af te kunnen en voerde daarvoor stevig campagne.

De EU-landen en het Europees Parlement moeten nog met de voorstellen instemmen.

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) vindt het goed dat de Brusselse voorstellen wat minder ingrijpend uitpakken voor landen als Nederland met veel zogenoemde laagrisicohypotheken, dan eerder voorgesteld door het Bazel-comité. Maar over de hogere buffers wil de NVB nog wel in gesprek met beleidsmakers en de politiek. De Nederlandse banken zijn bang dat hogere buffers ook kunnen zorgen voor hogere maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld in de vorm van hogere rentetarieven voor klanten. Dat zou ook meegenomen moeten worden in de besluitvorming, vinden ze.