Op welk risiconiveau zitten we nu?

Nederland blijft voorlopig op het niveau zorgelijk staan. Dat is dinsdag vastgesteld en gepubliceerd op het coronadashboard van de Rijksoverheid. Maar als de stijging van het aantal ziekenhuisopnames doorzet, kan Nederland volgende week naar ernstig, het hoogste waarschuwingsniveau, gaan.

Wat zijn daarvan de gevolgen?

Het niveau bepaalt mede welke maatregelen nodig zijn om te voorkomen dat de druk op de zorg te groot wordt. Het is overigens niet zo dat de regels automatisch worden aangescherpt als het niveau omhoog gaat of dat ze worden versoepeld bij een stap terug.

De Rijksoverheid publiceerde medio september het document ”Aanpak Najaar”. Daarin staat welke maatregelen bij welk niveau zouden kunnen gaan gelden. Bij het risiconiveau ernstig kan de overheid het thuiswerkadvies weer instellen of teruggrijpen op de afstandsregel. Daarnaast noemt het document een bredere inzet van de coronapas, bijvoorbeeld in het onderwijs.

Is een schoolsluiting nog een serieuze optie, mocht de situatie ernstig worden?

Een derde schoolsluiting lijkt onwaarschijnlijk. In het document ”Aanpak Najaar” is expliciet opgenomen dat het kabinet ervoor kiest om sluitingen in het onderwijs te voorkomen „gezien het belang van fysiek onderwijs voor welzijn, ontwikkeling en studievoortgang van leerlingen en studenten.”

Hoe groot is het aandeel van het onderwijs in de virusverspreiding?

Covid-19 wordt momenteel het vaakst verspreid door huisgenoten (54 procent) of door bezoek aan huis (15,8 procent). Dat blijkt uit het nieuwste bron- en contactonderzoek van de GGD dat is bijgevoegd bij de dinsdag gepubliceerde weekcijfers. School en kinderopvang staan met 9,7 procent op de derde plaats. Het onderwijs is dus in minder dan 10 procent aangemerkt als een zogeheten setting van besmetting.

Is er al eerder gewerkt met een coronatoegangsbewijs in het onderwijs?

In het regulier onderwijs niet. Wel heeft het Codam Coding College, een particuliere opleiding in Amsterdam, de QR-code verplicht gesteld. Particuliere scholen hebben daarin meer vrijheid dan scholen die bekostigd worden door de overheid. Die laatsten mogen enkel om zo’n pas vragen als het kabinet daartoe heeft besloten.

Is er voor het vragen van een coronapas in het onderwijs een wetswijziging nodig?

Voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en hoger onderwijs is de wettelijke basis geregeld in de Tijdelijke wet coronatoegangsbewijzen. Daarin staat: „Daarnaast kan het mbo en het hoger onderwijs bij algemene maatregel van bestuur worden aangewezen om er met behulp van testbewijzen voor te zorgen dat aan meer studenten meer fysiek onderwijs gegeven kan worden. Op andere terreinen kan het testbewijs niet worden voorgeschreven.” Over het voortgezet onderwijs wordt in deze wet niet gerept.

Hoe reëel is het scenario van toegangsbewijzen in het onderwijs?

Het is niet ondenkbaar, maar ook niet direct te verwachten. Minister Van Engelshoven (Onderwijs) liet eerder dit jaar weten bereid te zijn om te werken met de coronapas in het mbo en het hoger onderwijs, mocht dat echt nodig zijn. De minister zei dat de regelgeving al „in haar achterzak” zat. Wel gaf ze aan dat ze hoopte dat inzet niet nodig zou zijn, omdat dat een „heel zwaar middel” is.

Michiel Hendrikx, woordvoerder van het ministerie van Onderwijs, geeft desgevraagd aan dat de coronapas in het onderwijs ooit een optie zou kunnen zijn, maar dat daarvoor nog heel veel andere stappen moeten worden genomen. „Dan zitten we in een heel andere situatie en gaat het veel slechter dan nu. Om nu al te spreken over een coronapas in het onderwijs is heel voorbarig.”

Ook Daphne Kerremans, woordvoerder van het minsterie van Volksgezondheid, houdt nog heel wat slagen om de arm. „Alles ligt momenteel nog op tafel, dus inzet van de coronapas in de onderwijssector kan iets zijn waar we mogelijk naar zouden kunnen kijken als de situatie ernstig wordt. Daarom is die mogelijkheid ook opgenomen in het document ”Aanpak Najaar.” Maar de inzet van coronabewijzen in het onderwijs is met nadruk niet meer dan een voorbeeld. Er leven nog geen concrete plannen.”