Het kabinet heeft vastgesteld „een zorgplicht” te hebben voor deze groep mensen, zegt minister Ben Knapen (Buitenlandse Zaken). Volgens hem is dit aantal „wat we op dit moment beschouwen als uitvoerbaar.” Bij die ongeveer 2100 personen zijn gezinsleden al meegeteld.

De Kamer nam in augustus een motie van D66’er Salima Belhaj aan waarin het kabinet werd gevraagd alle Afghanen op te halen die de Nederlandse missie daar hebben geholpen. Dat bleek een lastige opgave.

In een speciale mailbox van Buitenlandse Zaken kwamen tienduizenden e-mails binnen. De berichten van zo’n 20.000 unieke mailadressen bleken betrekking te hebben op de motie-Belhaj, aldus het kabinet. Veel mails betreffen meerdere personen tegelijk; vaak gaat het om gezinnen. De informatie in veel mails is in veel gevallen echter zo onvolledig dat het „onmogelijk is het hulpverzoek op zijn merites te beoordelen of zelfs maar de identiteit van de afzender vast te stellen”, staat in de brief aan de Kamer. Knapen heeft in samenwerking met hulporganisaties en Defensie lijsten gemaakt van mensen die in aanmerking komen voor evacuatie.

De 2100 Afghanen zijn grofweg te verdelen in drie groepen. De eerste groep bestaat uit zo’n achthonderd mensen. Zij hadden al de toezegging dat ze zouden worden geëvacueerd, maar dat lukte niet meer in augustus. Het gaat onder andere om 320 Nederlanders en ingezetenen en 330 tolken en andere Afghanen die voor de Nederlandse of Europese militaire of politiemissie hebben gewerkt.

Zichtbaar

De tweede en derde groep kwamen eerder niet voor evacuatie in aanmerking. Het gaat bij de tweede groep om naar schatting 800 Afghanen die hebben gewerkt voor hulp- en ontwikkelingsprojecten die zijn gefinancierd door Buitenlandse Zaken. Zij moeten sinds 2018 „ten minste een jaar structureel substantiële werkzaamheden hebben verricht voor het desbetreffende ontwikkelingsproject in een publieke, zichtbare functie.” Het gaat dan alleen om projecten waar de Taliban moeite mee hebben zoals de bevordering van vrouwenrechten.

De derde groep telt 500 Afghanen. Het gaat om mensen die de afgelopen twintig jaar voor Defensie of de Europese politiemissie hebben gewerkt. Zij moeten „in een voor het publiek zichtbare functie” zeker een jaar „structureel substantiële werkzaamheden” hebben uitgevoerd om in aanmerking te komen voor asiel.

Het kabinet wil verder „extra inspanningen” plegen voor journalisten en mensenrechtenverdedigers.

In de motie van destijds werd niet gesproken over een „zichtbare functie” als voorwaarde voor evacuatie. Belhaj twittert dat het belangrijk is dat „álle personen” die onder haar motie vallen asiel kunnen krijgen.

Meerdere hulporganisaties, waaronder VluchtelingenWerk Nederland en Oxfam Novib, maken zich zorgen over Afghanen die niet geëvacueerd dreigen te worden, terwijl zij nog gevaar lopen vanwege hun voormalige werk voor Nederland.

De Tweede Kamer debatteert woensdag over Afghanistan.