Glastuinbouw vreest omvallen bedrijven door hoge gasprijs
Glastuinbouw Nederland, belangenorganisatie van ondernemers in de glastuinbouw, stelt een crisisteam samen naar aanleiding van de flink opgelopen energieprijzen. Want voorzitter Adri Bom-Lemstra vreest dat er deze winter weleens glastuinbouwbedrijven kunnen gaan omvallen.
De brancheorganisatie sprak woensdag in een verklaring van een energiecrisis. „Door de hoge gas- en elektriciteitsprijs en de eveneens stijgende olieprijs komen bedrijven in diverse sectoren in de knel, waaronder de glastuinbouw”.
Het is de bedoeling dat het crisisteam de impact van de hoge energieprijzen voor bedrijven intensief gaat volgen en daarnaast kijkt op welke manier acties mogelijk zijn. En daarover zal dan ook het gesprek aangeknoopt worden met onder meer de overheid en banken.
Ook andere partijen op het gebied van energie, teelttechniek en financiën worden mogelijk bij het overleg betrokken. Volgens Alexander Formsma, verantwoordelijk voor energie en klimaat bij de organisatie, moet het crisisteam „werken aan oplossingen voor de zeer korte termijn.”
De Europese gasprijzen gingen woensdag verder omhoog naar een nieuw recordniveau. De prijs van een zogeheten megawattuur gas steeg in twee dagen met 60 procent tot boven de 160 euro. Oorzeken zijn de aanhoudend sterke vraag, beperkt aanbod op de gasmarkt en de verwachting voor kouder weer op het noordelijk halfrond. De Europese Commissie maakt zich zorgen, maar zegt dat er voldoende gasvoorraden in Europa zijn om de winter door te komen.
In de loop van de dag daalde de prijs weer tot circa 108 euro na opmerkingen van de Russische president Vladimir Poetin. Die toonde zich bereid de leveringen aan Europa voor de komende winter op te voeren. Poetin zei dat de gasverkoop aan Europa een record zou kunnen bereiken. Critici beschuldigden Rusland er eerder van gasleveringen tegen te houden. Dat wordt door Rusland tegengesproken. De beperkte aanvoer vanuit Rusland wordt genoemd als een belangrijke factor voor het stijgen van de gasprijzen.
Volgens de Russische president toont de gascrisis aan dat Europese autoriteiten fouten hebben gemaakt. Poetin legt de schuld bij de de overgang naar groene energie en de lage investeringen in winningsindustrieën. De Rus uitte eerder ook kritiek op „onevenwichtige beslissingen” en „drastische stappen” om de duurzame doelen te bereiken.
Arme huishoudens
Eurocommissaris voor Energie Kadri Simson zei woensdag dat de schok van de hoge gasprijzen niet moet worden onderschat. Vooral armere huishoudens worden volgens haar geraakt door de stijgende energiekosten. Ze zei dat de prijzen voorlopig hoog blijven liggen, maar dat er voldoende gas is voor de winter. Ze vindt dat EU-lidstaten moeten kijken naar manieren om armere huishoudens te helpen met de hoge kosten, bijvoorbeeld door energiebelastingen te verlagen of subsidies te verstrekken.
Verschillende landen zoals Frankrijk en Spanje vinden dat de EU actie moet ondernemen om de prijsstijgingen op te vangen. Spanje heeft een voorstel gedaan voor een gezamenlijke EU-inkoop van aardgas en de aanleg van een strategische gasvoorraad. Simson heeft gezegd dat Brussel voor het einde van dit jaar met plannen zal komen voor een herziening van de regels op de Europese gasmarkt.
Steeds meer bedrijven in Europa hebben moeite met de hoge gasprijzen en moeten daarom de productie verlagen of zelfs tijdelijk stoppen omdat ze anders verlieslijdend zijn. Verder jagen de hoge prijzen ook de inflatie aan, waardoor de koopkracht van consumenten wordt ondermijnd. Huishoudens krijgen daarnaast te maken met hogere energierekeningen, waardoor minder geld overblijft voor andere bestedingen. Frankrijk heeft al maatregelen genomen om armere gezinnen te helpen, bijvoorbeeld met subsidies en bevriezing van de energierekening.
Prijsvergelijker Pricewise meldde woensdag dat een gemiddeld huishouden bij een eenjarig energiecontract 500 euro meer betaalt dan vorige week. Bij een driejarig contract is dat 250 euro. Ook trekken energieleveranciers volgens Pricewise noodgedwongen hun aanbod in vanwege de stijgende inkoopprijzen of trekken ze zich terug omdat ze te veel risico lopen. Waar consumenten anders uit negentig aanbiedingen kunnen kiezen, zijn dat er nu minder dan dertig.