Joesjtsjenko was een uitgesproken knappe man voordat hij zich op 10 september voor het eerst met een mysterieuze aandoening vervoegde bij het Rudolfinerhaus, een particuliere kliniek in Wenen. Zijn gezicht is pokdalig, opgeblazen en gedeeltelijk verlamd. Eén oog traant voortdurend.

Joesjtsjenko zegt dat hij door de Oekraïense autoriteiten is vergiftigd. Zijn politieke tegenstanders zeggen dat hij bedorven sushi heeft weggespoeld met te veel cognac. De artsen in Wenen houden hun mond, maar hebben wel buitenlandse deskundigen geraadpleegd over de mogelijkheid dat Joesjtsjenko’s symptomen zijn veroorzaakt door een ingrediënt voor biologische wapens.

Na Joesjtsjenko’s tweede bezoek aan de kliniek, vorige maand, verklaarde behandelend geneesheer Nikolai Korpan dat vergiftiging kon worden aangetoond noch uitgesloten. Hij zei dat Joesjtsjenko een week lang intensief was behandeld voor acute pancreatitis (ontsteking aan de alvleesklier), een virale huidinfectie en verlammingsverschijnselen aan de linkerhelft van het gezicht. Sommige symptomen, zoals ernstige rugpijn, konden de artsen niet goed verklaren.

Joesjtsjenko’s artsen in de Oekraïense hoofdstad Kiev zeiden te hebben vastgesteld dat de symptomen zijn veroorzaakt door „niet in voedsel voorkomenden chemicaliën.”

De directeur en de chef-arts van de kliniek in Wenen, die politiebescherming vroegen toen zij tijdens de behandeling van Joesjtsjenko werden bedreigd, hebben volgens de Oostenrijkse pers een biologische wapenspecialist geraadpleegd. Het medische dossier van Joesjtsjenko is volgens de media verzegeld en aan het openbaar ministerie overgedragen. Of de Oostenrijkse autoriteiten verder onderzoek plannen of alleen Oekraïne op de hoogte willen stellen, is niet duidelijk.

Joesjtsjenko heeft de bewering van zijn politieke vijanden dat hij een bord bedorven sushi heeft weggespoeld met te veel cognac als belachelijk van de hand gewezen. Buitenlandse deskundigen achten dat eveneens uitgesloten.

Marc Siegel, verbonden aan de universiteit van New York, wijst erop dat symptomen van voedselvergiftiging na betrekkelijk korte tijd vanzelf verdwijnen. „Hoe langer het duurt, des te onwaarschijnlijker het wordt”, zei hij.

John Henry, een toxicoloog van de universiteit van Londen, denkt aan de hand van foto’s van Joesjtsjenko aan chlooracné, een type acné dat bij volwassenen kan optreden na blootstelling aan giftige chemicaliën. Veel andere verklaringen zijn er niet, zei hij. „Een zo ernstige vorm van chlooracné bij een man van middelbare leeftijd komt niet zomaar uit het niets opzetten.”

Chlooracné kan optreden door behandeling met steroïden of kwikvergiftiging, zei Henry, maar vanwege de groenige tint van Joesjtsjenko’s gezicht komt dioxinevergiftiging volgens hem eerder in aanmerking. Daar zouden nog lang na het toedienen sporen van te vinden moeten zijn, zei hij.