De Europese referentieprijzen voor gas zijn dit jaar met meer dan 300 procent gestegen. De prijsstijging is een gevolg van mindere voorraden, stroomstoringen en een grote vraag naar gas doordat markten herstellen van de coronapandemie. Dat zorgde ook voor een stijging van de groothandelsprijzen voor elektriciteit.

De leiders van de 27 EU-lidstaten komen op 21 en 22 oktober bijeen, waarbij de prijsstijgingen besproken zullen worden, staat in een ontwerpagenda voor de top die in handen is van persbureau Reuters.

EU-lidstaten zijn afzonderlijk verantwoordelijk voor hun nationale energiebeleid. Sommige regeringen hebben al ingegrepen. Frankrijk betaalt aan armere huishoudens een eenmalige vergoeding. Griekenland is bezig subsidies te regelen om huishoudens te helpen de hogere rekeningen te betalen.

Sommige landen roepen op tot een meer gecoördineerde reactie van de EU. Zo wil Spanje hervormingen van de elektriciteitsmarkt van het landenblok en waarschuwt het land dat hoge energierekeningen de publieke steun voor het beleid ter bestrijding van de klimaatverandering kunnen schaden. Luxemburg riep de Europese Commissie dinsdag op de interne energiemarkt van de EU te beschermen en te behoeden voor mogelijke manipulatie door bedrijven.

Een aantal Europarlementariërs heeft Brussel eerder deze maand gevraagd een onderzoek in te stellen naar de rol van Gazprom bij de stijging van de Europese gasprijzen. Het vermoeden bestaat de de Russische leverancier de markt manipuleert.

Brussel werkt op zijn beurt aan maatregelen die landen kunnen gebruiken om op prijsstijgingen te reageren, bijvoorbeeld door de btw op energie aan te passen. Ook meent Brussel dat de prijspiek landen ertoe moet aanzetten meer vaart te maken met het realiseren van betaalbare hernieuwbare energie.