Het is goed dat prof. dr. J. Hoek (RD 15-9) aandacht vraagt voor de noodzaak van pastorale zorg voor transgenders. God is een God van waarheid én van liefde. Dat moet het uitgangspunt zijn voor goede pastorale zorg. Er is ten diepste geen tegenstelling tussen die twee, ook al kan dit in onze gebrekkige praktijk zomaar wel gebeuren.

Hoewel we dit uitgangspunt delen, zien we toch verschil. Het ”zachte nee” van prof. Hoek in navolging van prof. dr. W. H. Velema wordt in de huidige tijd al snel nauwelijks hoorbaar. Of ernstiger: twijfelachtig, soft, en dientengevolge discutabel. Zo’n fluisterzacht ”nee” kan zomaar overstemd worden door het overluid klinkende ”ja” vanuit de samenleving, gevoed door de genderlobby, politiek en media. Die stemmen zijn veel agressiever dan in de tijd van Velema.

Als jongeren of ouderen worstelen met genderdysforie, is de kans groot dat zij op het spoor komen van een genderkliniek, met de mogelijkheid van transitie (geslachtsaanpassing). De gevolgen van de medische ingrepen zijn groot, levenslang en grotendeels onomkeerbaar. Helaas lijkt wetenschappelijk onderzoek naar schadelijke effecten en ervaringen van ‘spijtoptanten’ weinig prioriteit te hebben.

Duisternis

Prof. Den Heijer (RD 8-9), verbonden aan de toonaangevende genderkliniek van VUmc, vermaant ons om minder stellig te spreken. We wijzen hem op het bewogen ervaringsverhaal van „een betrokken vader” (RD 16-9) die constateert dat genderdysforie niet het werkelijke probleem was van zijn zoon.

Zijn verhaal is niet uniek. Vanuit pastorale ervaring constateren we bovendien dat velen die kiezen voor transitie in geestelijke duisternis terechtkomen. Bevrijding uit die duisternis door Gods genade gaat gepaard met berouw over de keus voor transitie.

Schijnoplossing

Transitie lost het werkelijke probleem niet op. Wel zijn er schadelijke neveneffecten. Direct betrokkenen zoals gezinsleden blijven vaak ontredderd achter. Denk ook aan transgenders die later spijt krijgen. Fundamenteler voor ons is dat er hier sprake is van zonde. Kennelijk wil prof. Den Heijer dat woord in deze context niet horen. Maar ook bij de benadering van prof. Hoek is daar weinig ruimte meer voor. Hij haalt prof. M. J. Kater aan, die het ”zachte nee” als niet meer dan een optie noemt („de weg die God van ons kan vragen.”) Onze indringende vraag is of we dan niet zeer wezenlijke noties kwijt raken; van ons staan tegenover God, van het aanvaarden van Zijn schepping, Zijn wet en Zijn leiding.

Bij prof. Kater kan dit ”zachte nee” kennelijk samengaan met de stelling: „Het is te simpel om te redeneren: hij is als man/vrouw geschapen, dus moet hij/zij als man/vrouw door het leven, anders grijp je op een onverantwoorde manier in en ben je het niet eens met je Schepper.” Hij zegt zelfs dat het „buiten het paradijs niet houdbaar (is) dat er maar twee soorten zijn, man en vrouw.” Hier gaat een wissel om, kennelijk met het oog op pastorale verbinding… Maar zo wordt de schade groter dan de vermeende winst.

Pastoraat bestaat in luisteren, jazeker! Maar ook in spreken. Wij zijn er diep van doordrongen dat dit ook eerlijkheid vraagt en een duidelijk spreken over normen en grenzen; niet de onze maar die van God: helder en onweersprekelijk geopenbaard in Zijn Woord. Die bedoelen ons heil, ook als iemand worstelt met deze diepingrijpende (en voor velen zo onbekende) nood.

Juist vanwege pastorale bewogenheid menen wij er goed aan te doen deze Bijbelse noties voor het voetlicht te brengen. Zeker ook omdat er de laatste tijd wél veel geschreven is over zorg voor transgenders, maar nauwelijks een ondubbelzinnige Bijbelse richtlijn is neergelegd. Wij willen niets afdoen aan de pastorale bezorgdheid van prof. Hoek, maar menen wel dat hij te voorzichtig is als hij spreekt van „terughoudendheid” in plaats van afwijzing.

Ontroerend

Dat een ondubbelzinnig ”nee” past bij de christelijke liefde kwam op de studiedagen nadrukkelijk naar voren, onder meer in de bewogen bijdragen van ds. H. H. Klomp. In de veertig jaar dat hij zorg heeft verleend aan mensen met genderdysforie werd hij juist door de pastorale praktijk overtuigd dat transitie geen goede weg is.

Dit is ook wat Laura Perry in haar boek ”Transgender to Transformed” schrijft. Zij ging de weg van transitie, maar leerde ook ”transformatie” kennen en ging terug naar het geslacht waarin zij geschapen is. Zij is de enige niet. Ontroerend is het als zij vertelt hoe de waarheid haar vrijgemaakt heeft. Ze leerde zien dat ze een leugen liefhad en ontving de enige werkelijke troost in leven en sterven. Dáárom menen wij dat we uit pastorale bewogenheid niemand de weg van transitie zouden willen zien gaan.

Ds. H. J. Agteresch (GG), ds. A. Bloemendal (PKN), S. Jayasinghe (Family Bible Church), ds. D. E. van de Kieft (GGiN), ds. J. M. J. Kieviet (CGK), ds. O. Lohuis (ABC CAMA), ds. P. den Ouden (HHK), ds. C. Sonnevelt (GG), ds. J. R. Visser (GKN), A. J. van Wingerden (OGG), drs. C. N. van der Ziel (NGK). Zij zijn lid van de visiegroep van Bijbels Beraad M/V.