Verspreid over 29 buurthuizen en scholen gingen enkele honderden mensen in Den Haag met elkaar in gesprek. Speciaal voor jongeren was er een bijeenkomst in het Terra College. Daar werd in het bijzijn van veel politici en media gedebatteerd over onder meer de vrijheid van meningsuiting.

„Ik ben moslim en ik vind dat iedereen alles moet kunnen zeggen, ook dat Allah een varken is", verwoordde de 18-jarige Diyar Amin in de kantine van het Terra College de meest liberale mening. Niet alle aanwezigen deelden die mening.

Samira, uit de wijk Mariahoeve, omschreef de afgelopen 22 dagen sinds de moord op Theo van Gogh als een moeilijke tijd. „In de winkel waar ik werk, hoorde ik twee autochtone vrouwen zeggen dat alle Marokkanen op de brandstapel moeten. Daar heb ik niks van gezegd, want dat heeft bij dat soort mensen toch geen zin. Dertig procent van de Nederlanders denkt zo, volgens mij."

Dergelijke generalisaties bleken hardnekkig tijdens de discussie in de zaal. De media kregen onder applaus de schuld toegeschoven van de verharding in de samenleving in de afgelopen jaren.

De zaal reageerde ook instemmend toen iemand voor de microfoon zei dat hij geen zin heeft om zich steeds te moeten verontschuldigen voor iets gruwelijks dat een ander heeft gedaan. „Het is vanzelfsprekend dat je respect hebt voor elkaar, daarvoor hoef je geen oranje bandje te dragen", opperde een van de debaters met een enthousiaste zaalreactie als resultaat.

Aanleiding voor de stadsdebatten zijn de moord op cineast Theo van Gogh en de situatie rond het ‘terroristenpand’ in de Antheunisstraat in het Haagse Laakkwartier. Een deel van die wijk werd een dag en een nacht lang hermetisch afgesloten, nadat de twee verdachten leden van een arrestatieteam hadden verwond met een granaat. Pas de volgende dag konden de vermoedelijke moslimextremisten worden aangehouden.

Ook in Wateringen, dat vlakbij Den Haag ligt, werd woensdagavond gepraat over de relatie tussen allochtonen en autochtonen. Jongerenvereniging Essouna had onder meer burgemeester S. van der Tak uitgenodigd om een debatbijeenkomst bij te wonen. De Marokkaanse jongeren willen in contact komen met de autochtone inwoners van de gemeente Westland. De afgelopen jaren zijn volgens hen de verhoudingen tussen de twee bevolkingsgroepen verhard. In het debat wilden ze zich distantiëren van extremisme en initiatief tonen om het contact te verbeteren.

Van der Tak, sinds drie maanden burgemeester van de gemeente Westland en daarvoor ruim acht jaar wethouder in Rotterdam, vergeleek integreren met ritsen op de snelweg. „Als je niet voorzichtig en duidelijk bent, wordt het een botsing." Het gaat er niet om dat de ene bevolkingsgroep boven een andere gesteld wordt: „Alle Westlanders zijn mij even lief." Hij vroeg de enkele tientallen aanwezigen in het maatschappelijk debat op hun woorden te letten. „Debat en discussie zijn goed, maar je moet geen woorden als geitenneukers gebruiken."