Met dat plan gingen de twee partijen woensdag de Algemene Politieke Beschouwingen in. Het door hen gevraagde bedrag is oorspronkelijk onderdeel van het geld dat is gereserveerd voor de afschaffing van de dividendbelasting. Volgens PvdA en GL moet dit geld in plaats daarvan worden gestoken in lastenverlichting voor gezinnen.

CO2-heffing

Ook moet de energiebelasting omlaag, betaald door een „CO2-heffing die geld oplevert.” De vervuilers moeten volgend jaar al betalen, zeggen PvdA en GL in een reeks tegenvoorstellen op de rijksbegroting van volgend jaar. Doordat bedrijven een bepaalde hoeveelheid „vrijgestelde uitstoot” hebben, betalen ze volgend jaar in de praktijk nog geen belasting op CO2. Dat zint de twee linkse partijen niet.

Dat er veel ruimte is om de Miljoenennota aan te passen, bleek begin deze week. Premier Rutte gaf na het formatieoverleg in Hilversum aan dat VVD, D66 en CDA graag samen met oppositiepartijen nadenken over verbeteringen van de rijksbegroting. Dat geeft de Tweede Kamer dit jaar veel gelegenheid met voorstellen te komen. Volgens ingewijden is er voor honderden miljoenen aan onderhandelingsruimte. PvdA en GL lijken daar volop gebruik van te willen maken.

Miljarden extra

Ook de SP wil het komende jaar miljarden extra uitgeven. Volgens partijleider Marijnissen moet dat geld naar salarissen in de zorg, het onderwijs en de politie. Het geld dat hiervoor nodig is, haalt de SP op bij bedrijven, banken en mensen met topsalarissen. De partij heeft hiertoe een eigen tegenbegroting opgesteld.

„De SP presenteert vandaag alternatieve keuzes voor hetzelfde geld”, zei partijleider Marijnissen woensdag.

Het Centraal Planbureau (CPB) bevestigt dat de plannen van de SP op papier net zoveel kosten als die van het demissionaire kabinet. Tegenover ruim 13 miljard euro aan extra uitgaven, staat eenzelfde bedrag aan aanvullende belastinginkomsten, vooral te betalen door grote bedrijven. Eventuele economische effecten van die forse lastenverschuiving zijn niet doorgerekend.

Het planbureau waarschuwt wel dat de plannen van de SP niet allemaal te behappen zijn voor de Belastingdienst.

Woningnood

PVV-voorman Wilders hamerde er dinsdag en woensdag op dat zijns inziens nieuwe verkiezingen nodig zijn om tot goed beleid te komen. „Nederland heeft grote problemen. Woningnood, de zorg waarin hevig moet worden geïnvesteerd, migratie. Er zijn heel veel problemen. Dat vraagt om een missionair kabinet”, aldus Wilders.

Als eerste spreker bij de Algemene Politieke Beschouwingen hekelde de PVV-leider het toelaten van asielzoekers uit onder meer Afghanistan. „We hebben niet eens huizen genoeg voor onze eigen mensen. Ik zeg: eigen volk eerst.”

D66-Kamerlid Jetten noemde de Troonrede dinsdag „een boodschap met veel urgentie.” Volgens hem benoemde de koning terecht onder meer de aardbevingen in Groningen, het onrecht in de toeslagenaffaire, de woningcrisis en de stikstofcrisis. Jetten vindt dit „grote uitdagingen” die het kabinet moet aanpakken en ook daadwerkelijk aanpakt.

Ook CDA-Kamerlid Heerma stelde dat „de uitdagingen van deze tijd te groot zijn om te laten versloffen.” Volgens de CDA’er is het „daarom verstandig dat er investeringen worden gedaan in volkshuisvesting, veiligheid en klimaat. Het zijn noodzakelijke stappen in de goede richting.”

Zorgen

Volgens VVD-Kamerlid Hermans pakt het demissionaire kabinet volgend jaar een aantal zaken aan „waar mensen zich terecht zorgen over maken”, zoals bijvoorbeeld de woningmarkt.

Hermans zegt „enorm gemotiveerd” te zijn om samen met de Tweede Kamer te kijken welke stappen verder nog gezet kunnen worden. Zij heeft „heel veel vertrouwen in een constructieve samenwerking” met andere partijen, ook uit de oppositie. Zij wil met die samenwerking beginnen tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen en die later voortzetten in debatten over de afzonderlijke begrotingen van de departementen.