Je kunt talent hebben. En je kunt het zijn. Als je talent hebt, gaat het over eigenschappen van jezelf die je in bruikleen hebt gekregen. Als je talent bent, gaat het over jou als waardedrager in een organisatie. Dan ben je in bruikleen bij een organisatie. Talenten zijn waardestukken, waardedragers. Als individu zijn deze ons gegeven. Het woekeren daarmee is onze opgave.

Bij de ontwikkeling van talent staat verbinding centraal. Juist in de verbinding tussen mensen komt talent tot bloei. Mensen hebben ook allemaal een unieke mix aan talenten. We hoeven niet allemaal dokter of directeur te worden. We hoeven niet allemaal naar verre landen te reizen om daar de armoede te bestrijden of het Woord te verkondigen. We mogen doen waar we voor bedoeld zijn.

Talent zit ook in organisaties. Zoals mensen over talenten beschikken, zo beschikken organisaties over mensen, hún talenten, hún waardestukken. Een individu kan dus talent hébben én tegelijkertijd talent zíjn.

Talentmanagement gaat over het managen van talent van medewerkers in organisaties: de manier waarop zij mensen zoeken, aantrekken, behouden en hun ontwikkeling stimuleren. De kern van het vak en de gewetensvraag voor talentmanagers is: welke mensen hebben wij in bruikleen, in portefeuille, en zijn dat de júiíste mensen om als organisatie relevant te blijven?

Organisaties nemen mensen in bruikleen – tegen betaling. Investeren in mensen kost geld. Maar als je dat goed doet, levert het ook wat op. Talentmanagement gaat daarom over geld, mensen en hun waarde. Niemand is echter waardevast. De wereld, het onderwijs en het werk- en beroepenveld veranderen. Om een waardestuk, een waardedrager te blijven, zult u daarom mee moeten bewegen. Het devies is daarom: zorg dat u uw geld waard blijft.

Kans op glans

Het hebben van talent is een kans. Een kans op glans. Een kans om óp te lichten en licht te gaan geven. Daardoor kunnen ook weer ánderen oplichten en floreren. Woekeren met je talenten, daar begint het mee. Maar hoe dat moet, iets doen met je talenten, je roeping vinden, tot bloei komen, daar is geen script voor. Onze weg is immers niet onze wil, maar Gods wil. Zijn wil geschiede. Onze talenten hebben we ontvangen om binnen dát kader onze weg te vinden. Zoekend en tastend.

Dit gezegd hebbend, is mijn visie op talentontwikkeling dat ieder mens talenten heeft ontvangen en dat we elkaar nodig hebben om deze waardestukken te laten oplichten en om ons talent vrucht te laten dragen. Deugdelijk, dankbaar, en dienstbaar.

Je kunt over talent spreken als ware het een spier. Deze spieren kun je onderhouden door zo gezond mogelijk te leven, maar je kunt ze ook trainen en spierkracht ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor talent en talentwikkeling. Deze talenten zitten in je. Als je dat doet, ontwikkel je arbeidskracht.

Het sturen op talentontwikkeling vanuit organisatieperspectief is vergelijkbaar met de organisatie zien als sportschool voor talent. Organisaties zijn plaatsen waar mensen hun talenten leren ontdekken en kunnen trainen. Maar uiteindelijk komt het aan op de wil van de mensen om gebruik te maken van de ontwikkelmogelijkheden. Talentontwikkeling is namelijk een wisselwerking tussen het individu en de omgeving.

Eenheid

Iemand die zijn of haar talenten wil ontwikkelen, zal vooral moeten zoeken naar een omgeving waarin dit mogelijk is en waar dit geactiveerd wordt. Uit onderzoek naar organisaties waarin het bruist van de energie en waar talent zeer nadrukkelijk wordt geactiveerd om tot ontwikkeling te komen, blijkt dat er vier pijlers zijn waarop die organisaties zijn gebouwd.

1. De organisatie heeft een duidelijk doel voor ogen. De opgave is duidelijk.

2. Het personeel kán bijdragen aan de opgave. Gaven zijn ontwikkeld tot kwaliteiten.

3. De bemanning wíl bijdragen aan de opgave. Iedereen werkt met volle overgave aan de opgave van de organisatie.

4. Tot slot is er de pijler van de onderlinge relaties. Er is saamhorigheid. De organisatie is een eenheid.

In zulke organisaties geven mensen elkaar de ruimte zonder elkaar los te laten. De ruimte tussen collega’s wordt benut als ontwikkelruimte. Er wordt samen geleerd, gewoekerd met talent. Het zijn geliefde en gevleugelde organisaties die buitengewoon relevant zijn voor de toekomst van ons land en onze wereld.

Elkaar waarde geven

Wat hebben wij elkaar te bieden met onze talenten? Het begin van het antwoord op deze grote vragen vind ik persoonlijk erg mooi: we moeten en mogen elkaar zien als waardestukken. Wij geven elkaar waarde. In de ‘tussenruimte’ op de arbeidsmarkt en in organisaties worden we talent door een ander. In dat worden zit het wonder. Ons talent is dat we elkaar tot een talent kunnen maken. Tussen mensen gebeurt het. Of niet.

Deze ”tussenkracht” heeft iets wonderlijks. Het is het geheim tussen ons in. Het is onzichtbaar, maar het gebeurt. Daar zit het geheim van talentontwikkeling.

We zijn het op het spoor gekomen doordat we als wetenschappers dieper zijn gaan graven. Waar op de arbeidsmarkt ontstaat waarde? Hoe worden mensen waardestukken? We dachten dat we daarvoor naar individuen moesten kijken, maar het bleken de interpersoonlijke relaties te zijn.

Tot slot nog een aantal lessen en adviezen voor onderweg.

Talent is een gave dat onder je bestaan ligt. Je mag eruit leven. Niemand kan die van je afpakken. Dat mag rust geven.

Investeer in het ontdekken van de talenten die je hebt ontvangen. Denk ook aan ogenschijnlijke gewone dingen. Ga voelen en ervaren waar je dankbaar voor bent en warm voor loopt. Wanneer je bewust reflecteert op je talenten, ontstaat er rust en ruimte voor verdere ontwikkeling.

Genoeg

Weet dat wat je aan talenten hebt gekregen, genoeg is voor wat je ermee moet gaan doen. Boven je macht werken of studeren, hoeft niet. Jouw opgave in deze wereld rust in de aan jou gegeven gaven. In dat besef mag je met volle overgave aan de slag met je gaven en opgave.

Voor organisaties kan het hebben van talenten in de betekenis van menskracht ook een rustpunt zijn. Een anker. Het geeft vertrouwen als je weet dat je op bepaalde mensen, zij die tot de organisatie behoren, kunt bouwen. Koester hen en wees dankbaar dat je hen in bruikleen mag hebben.

De kracht en ook de waarde van talent is gelegen in de ruimte om het talent heen. De omgeving bepaalt de waarde van talent. Zoek daarom naar omgevingen waar jouw talent waarde heeft. Het is de ruimte tussen mensen die ontstaat vanuit oog voor elkaar en geloof in elkaar. In zulke situaties komt talent tot zijn recht. En in zulke situaties komt dan ook de Gever tot Zijn recht.

De auteur is hoogleraar strategisch talentmanagement aan de Nyenrode Business Universiteit. Dit artikel is een samenvatting van haar lezing tijdens de opening van het schooljaar op de Christelijke Hogeschool Ede op 2 september.