De Tweede Kamer sprak de afgelopen maanden verschillende keren uit dat de overheid burgers niet direct of indirect mag dwingen om zich te laten vaccineren om verspreiding van het coronavirus te voorkomen.

Nederland kent geen vaccinatieplicht en die zal er volgens minister De Jonge van Volksgezondheid ook niet komen. Volgens artikel 11 van de Grondwet heeft ieder het recht zelf over zijn lichaam te beschikken. Met een vaccinatieplicht dringt de overheid heel letterlijk het lichaam van burgers binnen.

Maar soms is de grens tussen dwang en drang niet zo groot. Afgelopen vrijdag presenteerde het demissionaire kabinet het plan om een eigen bijdrage te gaan vragen voor coronatoegangstesten, op het moment dat iedereen de kans heeft gehad om zich te laten inenten tegen het coronavirus.

Coronatoegangstesten zijn verplicht voor niet-gevaccineerden als ze concerten, evenementen, festivals, sportwedstrijden, horecagelegenheden en culturele bijeenkomsten met meer dan 75 gasten willen bijwonen. Bezoekers moeten een vaccinatiebewijs kunnen tonen of een negatieve testuitslag.

De regering vindt het reëel dat niet-gevaccineerden een eigen bijdrage voor een test betalen. Minister De Jonge denkt aan een bedrag van 7,50 euro, zo stelde hij woensdag in een debat met de Tweede Kamer. Het vragen van een eigen bijdrage vindt de bewindsman geen vorm van directe of indirecte vaccinatiedwang. Dat zou volgens De Jonge alleen het geval zijn als alleen een vaccinatiebewijs toegang verschaft.

Kritiek

Veel fracties hebben grote moeite met de redenering van de minister. Uit alle hoeken van de Kamer kreeg De Jonge kritiek te verduren. Van SGP en ChristenUnie en van PVV tot SP.

PVV-voorman Wilders noemde de eigen bijdrage „een vorm van drang die we niet zouden moeten willen.” Volgens SP-leider Marijnissen leidt een eigen bijdrage „de facto tot een tweedeling.”

SGP-fractievoorzitter Van der Staaij „wil geen vaccinatiedwang of -drang, niet via de voordeur en niet via de achterdeur.” De SGP is er daarom op tegen „dat het kabinet van plan is om niet-gevaccineerden te laten betalen voor toegangstesten om bijvoorbeeld een concert bij te wonen.”

ChristenUnie-Kamerlid Bikker legde de nadruk op de tweedeling die door een eigen bijdrage voor toegangstesten ontstaat: „Alle Nederlanders moeten deel kunnen nemen aan het publieke leven. Het is aan de overheid en aan deskundigen om mensen te informeren over en te overtuigen van het belang van vaccinatie. Uiteindelijk is het een eigen afweging waar geen dwang of drang moet plaatsvinden. Dat heeft deze Kamer helder uitgesproken. Daarom heeft mijn fractie dus bedenkingen bij de invoering van een betaalverplichting voor mensen die niet gevaccineerd zijn.”

Meerderheid

D66, VVD, CDA en Volt, die samen een nipte meerderheid hebben, dienden samen een motie in waarin de regering wordt gevraagd „toe te gaan werken” naar een eigen bijdrage bij toegangstesten. Mensen die om wat voor reden ook niet gevaccineerd kúnnen worden, hoeven geen eigen bijdrage te gaan betalen. Ook vervalt de eigen bijdrage als iedereen, al dan niet gevaccineerd, getest wordt.

Kort voor middernacht aanvaardde de Tweede Kamer de motie.