Die komt binnen: „Geen kerk is te arm om hulp te geven en geen kerk is te rijk om hulp te ontvangen.” Onder dat motto doneerden veertien Afrikaanse kerken uit Botswana, de Democratische Republiek Congo, Kameroen, Rwanda, Zuid-Afrika en Tanzania vorige week 45.000 euro noodhulp in verband met de overstromingen in Duitsland. Ik zette het bericht op Facebook, want het is best uitzonderlijk wat hier gebeurt.

Hebben we nog oog voor de kerk wereldwijd? Of verschuift onze interesse naar buurtprojecten? Oog voor de eigen omgeving is natuurlijk heel waardevol. Ik ben dankbaar voor al die christenen die actief zijn als vrijwilliger voor vluchtelingen, schuldhulpmaatjes, helpers bij de voedselbank of hospice. Maar ik bemerk ook dat deze activiteiten, die voortkomen uit het verlangen om navolger van Jezus Christus te zijn, ten koste kunnen gaan van aandacht voor de wereldwijde kerk.

In politiek en samenleving is de afgelopen twintig jaar de ”eigen-volk-eerstmentaliteit” erin geslopen. De populisten die hard en grof schreeuwen, hebben ook binnen de gematigde middenpartijen hun invloed. Het CDA is veel rechtser geworden als het gaat om vluchtelingen, immigranten en steun voor ontwikkelingswerk, evenals de VVD en de PvdA. En het kan bijna niet anders of die invloed van populisten sijpelt ook door in kerken, al is het vaak vijftien jaar later.

Zegeningen

Als we al oog hebben voor de kerk van alle plaatsen, dan krijgen we gelukkig ook steeds meer oog voor de zegeningen die wij hier mogen ontvangen door die verbondenheid met de wereldwijde kerk. We mogen geven: gebed, bemoediging, inspiratie, advies, financiële middelen. En we ontvangen net zo hard terug. Zo wordt er voor ons gebeden vanonder de hete golfplaten in Congolese dorpen en worden we bemoedigd door bekeringen in China. En we krijgen advies van Indonesische kerkleiders als het gaat om kerkplanting, ethiek et cetera. En nu ontvangen we dus ook financiële noodhulp!

Terug naar die uitspraak van de Afrikaanse kerken: „Geen kerk is te arm om hulp te geven en geen kerk is te rijk om hulp te ontvangen.” Een van de reacties op mijn Facebookbericht was: „Goed dat zij ook beseffen dat het beter is te geven dan te ontvangen.” Inderdaad staat er in Handelingen 20:35: „Geven maakt gelukkiger dan ontvangen” (NBV). Toch stoor ik me aan die uitspraak. Wie zijn ”zij”? Wat afstandelijk! Ik hoor erin: zij die altijd de hand ophouden; zij die steeds om geld vragen. Je kunt het ook omdraaien: zij die wij vanuit onze mogelijkheden mogen ondersteunen. Als je in Nederland netto ruim 3000 euro per maand of meer verdient, behoor je tot de rijkste 1 procent van de wereld!

Ongemakkelijk

De rijkste 1 procent ter wereld ontvangt nu geld uit landen die tot de armere landen wereldwijd behoren. Dat vinden we als westerlingen ongemakkelijk. We zijn zo geconditioneerd om onafhankelijk te zijn. Vragen brengt vaak een zekere schaamte met zich mee. Een vriend van me deed mee met een outdooractiviteit waarbij ook een sponsorbedrag geworven moest worden voor een goed doel. „Ik gooi liever zelf 500 euro in de pot dan dat ik ga bedelen bij vrienden en familie”, was zijn reactie. Ik kan me daarbij iets voorstellen, maar het is wel een goede oefening. Het maakt je wat bescheidener, kleiner, afhankelijk, en dat is juist nodig als je tot de 1 procent rijksten van de wereld hoort.

De actie van de Afrikaanse kerken om noodhulp te geven aan slachtoffers van de overstroming in Duitsland doet iets met me. Het financiële belang is niet indrukwekkend, maar het gebaar bevestigt de relatie die we mogen hebben met broers en zussen wereldwijd. Laat het een wake-upcall zijn dat we als burgers van Zijn koninkrijk aan elkaar verbonden zijn. Tegen de stroom in van ”eigen volk eerst” pleit ik voor evenwichtige aandacht van de kerk voor eigen leden, eigen omgeving én wereldwijd.

De auteur is directeur van Verre Naasten, de missieorganisatie verbonden aan de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde kerken.