Een jaar later is de twintiger de eerste die onder de nieuwe veiligheidswet wordt veroordeeld. Hij is dinsdag schuldig bevonden aan terrorisme en het aanmoedigen van een scheiding tussen China en Hongkong. Vooral dat laatste ligt extreem gevoelig in de stad omdat Peking juist zijn grip op de voormalige Britse kolonie steeds meer wil vergroten. Tong moest vrijdag zijn straf aanhoren: hij verdwijnt voor de komende negen jaar achter de tralies.

Dit alles is mogelijk vanwege de nieuwe wet die op 1 juli 2020 in Hongkong van kracht is geworden. Sindsdien staan er lange celstraffen op het ondermijnen van de macht van de overheid, het streven naar onafhankelijkheid en terrorisme. Er is nu ook een mogelijkheid dat de stedelingen naar China worden gestuurd om daar voor de rechter te verschijnen.

China achtte de invoering van de wet noodzakelijk nadat Hongkongers in 2019 en 2020 maandenlang massaal de straat op gingen om te protesteren tegen het gevaar dat de vrijheden in de semi-autonome regio steeds meer afnemen. De rust moest volgens Peking terugkeren. Veel Hongkongers, andere landen en mensenrechtenorganisaties uitten flinke kritiek op de wet en de invloed van China. De ‘rust’ heeft namelijk een hoge prijs: een beperking van vrijheden, zoals die van meningsuiting.

De kritiek is het afgelopen jaar gegrond gebleken, met de veroordeling van Tong als één van de dieptepunten. Zijn veroordeling is een voorteken van wat andere Hongkongers die zich uitspreken tegen de groeiende macht van China te wachten kan staan. Er zijn sinds de invoering van de wet tientallen mensen gearresteerd; een deel moet ook voor de rechter verschijnen.

Dat is echter niet het enige wat er het afgelopen jaar in de metropool is veranderd. Een aantal pro-democratie-kandidaten mag niet meer deelnemen aan de verkiezingen vanwege vermeende „samenzweringen met buitenlandse krachten.” Scholen moeten de lesboeken herzien of daarin niets strafbaars staat. Tienduizenden ambtenaren moeten verklaren loyaal te zijn aan de regering. Het Chinese parlement steunt een wijziging van het Hongkongse kiesstelsel dat de oppositie verzwakt. De persvrijheid komt steeds meer onder druk te staan met de arrestatie van journalisten en het binnenvallen van kantoren.

Het is verbazingwekkend hoe al deze veranderingen zonder al te grote consequenties voor het machtige China hebben plaatsgevonden. De beroemde activist Joshua Wong (24), die nu eveneens in de gevangenis zit, sprak daar minder dan een jaar geleden de internationale gemeenschap nog op aan: „Geen woorden maar daden.”