De regering wil de opbrengst van de veiling gebruiken om een deel van Yukos’ belastingschuld af te lossen. Deze bedraagt inmiddels 18,4 miljard dollar. Gezien de lage prijs die de regering voor Yuganskneftegaz heeft vastgesteld, verwachten analisten dat ze van plan is ook de andere productie-eenheden van Yukos in de uitverkoop te doen.

Naast Yuganskneftegaz -dat goed is voor zo’n 60 procent van Yukos’ olieproductie- betreft dit Tomskneft en Samaraneftegaz. Als gevolg hiervan zal volgens analisten in Moskou het moederbedrijf Yukos uiteindelijk als lege, niet-producerende juridische bedrijfseenheid overblijven.

Een andere reden voor het lage openingsbod -zakenbank Dresdner Kleinwort Wasserstein schat dit zwaar winstgevende bedrijfsonderdeel op minstens 14 miljard dollar- is het vergroten van de kansen dat Yuganskneftegaz wordt overgenomen door een Russisch bedrijf. Het is een publiek geheim dat het Kremlin Yukos wil samenvoegen met staatsoliemaatschappij Rosneft, dat onlangs is overgenomen door de eveneens door de staat overheerste gasmonopolist Gazprom.

Formeel staat de veiling van Yuganskneftegaz ook open voor buitenlandse ondernemingen. Hoewel in Moskou al een tijdje geruchten de ronde doen dat het Italiaanse energieconcern ENI interesse heeft, denken de meeste analisten echter dat buitenlandse concerns hun handen niet willen branden aan de politiek zeer gevoelige Yukos-affaire.

Yukos zelf heeft vrijdag bij monde van topman Steven Theede de verkoop van zijn grootste bedrijfsonderdeel een „door de regering georganiseerde diefstal’’ genoemd. Volgens hem schendt de Russische regering hiermee op grove wijze het particuliere eigendomsrecht.

De Russische wet schrijft immers voor dat er pas tot verkoop van bedrijfskernonderdelen mag worden overgegaan wanneer eerst de niet-kernactiviteiten zijn verkocht. De topman refereerde in dit verband aan de politieke motieven achter de verkoop, en wel de vernietiging van Ruslands meest winstgevende oliemaatschappij, als wraakactie voor het economische en politieke succes van haar voormalige topman Michail Chodorkovski.

Die zit al ruim een jaar in voorarrest op verdenking van grootschalige belastingontduiking en fraude. Volgens waarnemers echter is hij gearresteerd vanwege zijn openlijke steun aan liberale oppositiepartijen. En daarmee heeft hij de stilzwijgende afspraak tussen president Poetin en de top van het Russische bedrijfsleven geschonden om politiek en zaken strikt gescheiden te houden.

Aandelen Yukos daalden vrijdag op de Moskouse beurs met meer dan 20 procent. Tegelijkertijd verklaarde de Russische energieminister, Viktor Christenko, dat de verkoop van Yuganskneftegaz geen enkel negatief effect zal hebben op de Russische olie-export naar het Westen. „Verandering van eigenaar creëert geen enkel obstakel om de olie-export op hetzelfde niveau te handhaven of zelfs te vergroten.”